« Adiskide bat nuen | Etxean arrotz »
Azken afaria / Xabier Montoia / Susa, 2013
Afaria ez dadin saman trabatu Txerra Rodriguez / Aikor!, 2014-03
Hurreko kontuak dakartza Montoiak bere “Azken afaria” liburuan, hurreko denbora aldetik eta hurreko espazio aldetik. Fikziora eroan ditu horiek Montoiak, baina benetakoak direla ematen du. Sarritan gertatu baitira horrelakoak gurean. Gehiegitan akaso.
Lau zati ditu liburuak, narratiboki laurak ezberdinak. Hasierakoan elkarrizketa bizien bidez irakurleak aurrera egiten du ia konturatu barik. Bigarren zatia, berriz, kazetaritza ematen du. Kronika bidez kontatzen du istorioaren mamia. Arin eta gordin. Hirugarrenean, ordea, aldaketa dator: bakarrizketa luzea dakar zati honetan egileak. Larritasuna transmititzen du, minak eragiten duen larritasuna. Eta laugarrenean, berriz, istorioaren troinua askatzen da.
Esan dudan legez, hurreko istorioetan barrena egindako bidaia da. Erruki barik azken urteotako gure miseriak agerian uzten ditu Montoiak. Atzamarra zaurian sartzen du behin eta berriz, latza baita istorioa (latza da ere errealitatea, zoritxarrez).
Joku politikoetan muturra sartu du Montoiak. Eta zikindu da, zikindu behar zelako. Beharrezkoa zelako. Ezinezkoa da liburuan aipatzen diren gai arazotsuak zikindu barik aipatzea. Baina dotore egin ditu egin beharrekoak. Fikzioak ematen dituen arrakalak erabili ditu horretarako. Eta gaia gordina izan arren, gozo irakurtzen da liburua, minak eman dezakeen gozotasun apurrarekin. Gure arteko gorrotoak eta ezinikusiak ederto marraztu ditu, garratzak eta mingotsak izan arren.
Kale borrokaren aurrean eta atzean sarritan ostendu egiten diren kontuak azalera ekarri nahi izan ditu Montoiak. Nire belaunaldiko askok oso hur bizi izan dugu liburuko istorioa. Lagun eta ezagun askori gertatu zaizkio antzerakoak. Balio dezala fikzioak horrelakorik berriro ere ez gertatzeko.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Aitor Francos
Urrats galduen hotsa
Luis Garde
Jose Luis Padron
Simulakro bat
Leire Ugadi
Ibon Egaña
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
Mikel Asurmendi