kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Beltzuria / Ixiar Rozas / Pamiela, 2014

Beltzuria Jose Luis Padron / Bilbao, 2014-11

Emakume bat hondartzatik paseatzen doa, zeruan txingorraren aurreko zeru beltza dago, eta itsas ertzean lasaituta, emakumeak, emakume helduak, bere ahoaren eta ahotsaren indar guztiarekin, halako batean, esaten du: “A ze beltzuria datorren!”.

Irudi horrek hitz hori ahoratzen duen unean hasten da Beltzuria (Pamiela, 2014) Ixiar Rozasen liburu kaleratu berria. Gero, idazleak irudi hori beste irudi batekin elikatuko du, eta da jadanik desagertu den ahots batena. Desagertu den ahots hori Franzisko Elizalde Xamuio etxalartarrarena da, XIX. mende bukaeran jaioa, 1921. urtean Marokoko gerrara Pasaiatik abiatua, kaleko bertsolaria eta Rozasen aitona zena.

Beltzuria ez da, ordea, emakume heldu baten istorioa, ezta bertsolari baten istorioa ere, ahotsaren espazio politikoaren eta estetikoaren gogoeta baizik, eta gogoeta hori egiteko, Ixiar Rozasek hainbat bizitza istorio eta irudi zeharkatzen ditu, edo hobe esanda, bizitza istorio eta irudi horiek idazlea zeharkatu dutelako idatzi du liburu honetan ahotsaren espazio politikoari eta estetikoari buruz.

Idazlea Etxelarrera abiatuko da honako bi gauza hauen bila: Xamuioren aztarna fisiko baten bila, eta gero beltzuria hitzaren arrastoan, desagertzear dauden hitzak bilatzera doa. Ahotsaren bilaketa horrekin, baztertua izan den ahotsaren gaia ikertzen hamarkada darama Ixiar Rozas, hain zuzen ere ahotsa, hizkuntza eta gorputzaren artean dagoen espazioa ikertzen. Orduan, liburu hau, beste urrats bat da bide luzeko bilaketa horretan.

Euskal Herriak dituen idazle interesgarrienetako bat da Ixiar Rozas niretzat. Beti izan ditut arriskutsua, bakarra, ezberdina, korrontearen aurkakoa den bere giza eta sortzaile izaerak oso gustuko, haren itzalaren jarraitzaile bizkorra izan naiz. Beltzuria liburuaren arabera, bizialdi osoko testuinguru eta egoera pertsonal, profesional zein sozial eta politikoaren oinarri sendoak ezarri dituela iruditzen zait. Zalantzarik gabe, aurreko bere lan guztien gainetik gailentzen den maisu lana, obra gailena da Ixiar Rozasen ibilbidean. Egilearen ahots funtsezkoena agertzen da Beltzurian.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak