« Historia berpizten | Bidaiatzeko aniztasuna »
Bazterreko ahotsa / Ana Urkiza / Elkar, 2002
Bazterrekoak Itxaro Borda / Gara, 2002-10-12
Gordelekutzat daukagun desolazio gune honetaraino adiskide poeta baten liburua heltzen zaigula ikusteak plazer ekiten du beti. Bazterretan iharduten genuen eta orain erdi-erdian gaudela, galdurik gabiltza, gehienetan. Ez galduak lurraren azalean, bihotzaren erreinuan baizik. Hargatik, obra berri baten eskuratzeak poza hazten du eta irakurtzeari ekiten diogu tematsu bezain urduri, salbat-makil. Postako formakuntza egunotan, zuberotarrez mintzatu gara lagun batekin eta behar bada horrek du ezinegona bermatzen. “Poesia apur bat!” diogu, Ana Urkizaren olerki-laneko lehen orrialdean begiak lerratzen uztean.
Poemaz poema, emazte baten kontzientziaren esnatze sinbolikoa segitzen dugu. Erran zaharraren arabera gizona gizon baldin bada, emakumea nahikundeaz, pentsuaz eta bilakaera urriaz bihurtzen da emakume. Gau luzearen ondotik iratzartzen den egun etengabe baten moldean biribilkatzen da obra eta zenbaitetan errausten gaituen gordintasuna barreiatzen du idazleak. Intimitatearen gordintasuna hain zuzen. Hitzotan, emaztearen gorputza, jabeak tatuatu gabea, hots bere ihesean markatu ezina hedatzen da, madarikatze baten antzera. Gabetasuna, abandonua, haurdunaldia, ahaideak, guztiak paradisu urrundu eta amestuaren dolorezko aztarnak dira. Anaren poemak munduaren erdiak jasaten duen min mutuaren lekuko datorkigu. Bizitzea zaila izan arren, ez da tristurarik nabaritzen hosto hauetan, “Bazterreko Ahotsaren” argitasun zohargia baino.
Labana haina zorrotz.
Gaurkoan, emazte idazle belaunaldi gazteak galderak ateratzen dizkigu, adibidez Castillo Suarez, Miren Agur Meabe, Ixiar Rozas edo Urkizaren lumapetik. Hitz zeharrak eta metaforak saihestuz “gero ere isiltasuna manipulatzen darrait garai bateko bitxiloreen petalo bikoitiak bezala” gorputzaren gorabeherak aipatzera, ikertzera eta agertzera ausartzen dira. Literatura (eu)femeninoaren, non ez den feministaren ildotik. Errealitate ilunaren inarrosteko. Irudipena aldi berean inguma latza dela frogatuz, bazterreko ahotsak altxatzen zaizkigu, gugan poesiaren gutizia eta premia txertatuz.
Minbera.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi