kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Bazterreko ahotsa / Ana Urkiza / Elkar, 2002

Bazterrekoak Itxaro Borda / Gara, 2002-10-12

Gordelekutzat daukagun desolazio gune honetaraino adiskide poeta baten liburua heltzen zaigula ikusteak plazer ekiten du beti. Bazterretan iharduten genuen eta orain erdi-erdian gaudela, galdurik gabiltza, gehienetan. Ez galduak lurraren azalean, bihotzaren erreinuan baizik. Hargatik, obra berri baten eskuratzeak poza hazten du eta irakurtzeari ekiten diogu tematsu bezain urduri, salbat-makil. Postako formakuntza egunotan, zuberotarrez mintzatu gara lagun batekin eta behar bada horrek du ezinegona bermatzen. “Poesia apur bat!” diogu, Ana Urkizaren olerki-laneko lehen orrialdean begiak lerratzen uztean.

Poemaz poema, emazte baten kontzientziaren esnatze sinbolikoa segitzen dugu. Erran zaharraren arabera gizona gizon baldin bada, emakumea nahikundeaz, pentsuaz eta bilakaera urriaz bihurtzen da emakume. Gau luzearen ondotik iratzartzen den egun etengabe baten moldean biribilkatzen da obra eta zenbaitetan errausten gaituen gordintasuna barreiatzen du idazleak. Intimitatearen gordintasuna hain zuzen. Hitzotan, emaztearen gorputza, jabeak tatuatu gabea, hots bere ihesean markatu ezina hedatzen da, madarikatze baten antzera. Gabetasuna, abandonua, haurdunaldia, ahaideak, guztiak paradisu urrundu eta amestuaren dolorezko aztarnak dira. Anaren poemak munduaren erdiak jasaten duen min mutuaren lekuko datorkigu. Bizitzea zaila izan arren, ez da tristurarik nabaritzen hosto hauetan, “Bazterreko Ahotsaren” argitasun zohargia baino.

Labana haina zorrotz.

Gaurkoan, emazte idazle belaunaldi gazteak galderak ateratzen dizkigu, adibidez Castillo Suarez, Miren Agur Meabe, Ixiar Rozas edo Urkizaren lumapetik. Hitz zeharrak eta metaforak saihestuz “gero ere isiltasuna manipulatzen darrait garai bateko bitxiloreen petalo bikoitiak bezala” gorputzaren gorabeherak aipatzera, ikertzera eta agertzera ausartzen dira. Literatura (eu)femeninoaren, non ez den feministaren ildotik. Errealitate ilunaren inarrosteko. Irudipena aldi berean inguma latza dela frogatuz, bazterreko ahotsak altxatzen zaizkigu, gugan poesiaren gutizia eta premia txertatuz.

Minbera.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak