susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Nola idatzi klabe politikorik gabeko nobela politikoa | Balizko errotei irina sortarazi nahian »

Elorri / Bitoriano Gandiaga / EFA, 1962

Oihartzunen zubia Anjel Lertxundi / El Diario Vasco, 1989-11-01

Egunotan kaleratu da Bitoriano Gandiagaren “Elorri” poema liburuaren bigarren argitalpena. Joan Mari Lekuonak liburuaren hitzaurrean dioen bezala, “gure literaturako hainbat dokumentu berreskuratzen ari garen honetan, ez zen bidezko ‘Elorri’ bezalako idazlana agortearen antzukeriara isolatzea”.

Gandiagak izan du, poemario honekin, meriturik: Lizardiren testigua hartu zuen, gerra aurrekoaren zuzia eskaini zigun zubi eginaz, intimismoaren bidetik bai, baina baita gerora jorratuko dituen bideetara irekia ere. Geroago hartuko duen bide horretarako hazi emankorrenak ereinda daude “Elorri” poema liburuan, kultismoa eta eredu herrikoien uztarketa nagusiki. Hitz-joku, hitz-erritmo, hitz-oihartzun… hizkuntzaren kanpaiek gure bihotz sakanetan oihartzunak olatuka, oihartzun biguin nahiz hezeak etengabe, oihartzun zilarrezko eta oihartzun larrosa usainekoak zurrunbuiloan sortarazten dizkigu.

Tradizioa bait dago Gandiagaren poemarioan. Baina ematen zaigu bertan modernitatearen albiste ere.

Jakina da artzain aroak madarikatutzat jotzen zituela zubiak, izadiaren orden naturala apurtzen omen zuten eta. Ez zen ertz batetik bestera zubi batetik pasa behar: non ur gutxiena izango saiatu behar zuen ibiltariak.

Gandiaga zubi da. Alferrikako bideak ebitatu nahi izan dizkigu, non ur gutxi izango eta hara bitarteko bideak nahiz hango pasadizo antzuak aurkitzen saia ez gintezen.

Badirudi, halare, badela gurean zubi bat geneukela jakin ez duen poeta usterik.