« Iritzia eta testua | Gezia artez doanean »
Bazterreko ahotsa / Ana Urkiza / Elkar, 2002
Emakumearen bazterrak Jon Kortazar / El País, 2002-10-07
Bazterreko ahotsa Ana Urkizak argitaratzen duen bigarren poema liburua da, eta oraingoan Elkarlaneanen poesia sailean eman du plazara.
Norbaitek esan du feminismoa egungo marxismoa dela, ez soilik bere ahalmen iraultzailea garbi geratzen delako, eta, ondorioz, munduaren aldaketa sortzeko itxaropena dakarrelako, baizik eta fedez eta entusiasmo handiz jarraitzen delako.
Liburua irakurtzen dugularik ezin alde batera utzi poema-sortak duen tonu berritzaileari.
Izenburuan dago lehendabiziko aldarrikapena: emakumearen ahotsa bazterrekoa da, eta periferiaren ordez, gunea hartu nahi luke. Poemategiaren lehen bertsoak ere aldarrika egiten du, eta kontzientzia hartze baten berri eman du: “Gaur emakume izanik esnatu naiz. Gaur, emakume naizela konturatu naiz”.
Izaki biologikoa izakiaren kontzientzia nola bihurtzen den ikusterakoan gauzatzen da poema liburu hau. Biologia ideologia bihurtzen den heinean hartzen du hizpideak joan-etorria.
Ana Urkizaren poesian egunerokotasunaren aipamenak garrantzi handia duela esango nuke, badutela ikusitakoak eta bizitakoak bere indarra, eta handixe hasten da poetaren ahotsa idazten.
Batzuetan hitz jokoak edo gogo zorrotzak ematen dio hasiera poemari. Bestetan egoeren zertzeladek bidaltzen dute poemaren gaia, eta hirukoiztasuna planteatuz bukatzen da testua: hiru ahapaldiz osatzen delako poema (Ezustekoa, Galdera bat, Armairu bete desio, Urruti da oihartzuna), hiru errepikapenez adierazi (Katea ez da sekula apurtzen, Ibaiaren sorburuan), edo hiru kontzeptuen artean eraiki eta formulatu (Bizitzaren ardatza, Espermatozoidea).
Nik ez dakit baina, agian, modu bitakoak dira Ana Urkizaren poemak: edo norberaren bizipenetik sortzen direnak, edo pentsakizunaren ahotsez sortzen direnak. Zer esanik ere ez, barne esperientzia erakusten dutenak ditut gogokoen, besteak ahuleziaz jantziak ikusten ditut, egitura bera aurretiaz ikusteko modua dagoelako.
Isiltasunaz hunatago
Jose Angel Irigaray
Mikel Asurmendi
Bidaia (h)ariketak
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria
Igor Estankona
Lilurabera
Yurre Ugarte
Aiora Sampedro
Euskal literatura itzuliaren egiturak eta islak 1975-2015
Miren Ibarluzea
Javier Rojo
Erbesteko gutunak Victor Hugori
Louise Michel
Irati Majuelo
Bihotza nora, zu hara
Susanna Tamaro
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Atezainaren larria penalti-jaurtiketan
Peter Handke
Hasier Rekondo
Panpina
Erika Olaizola
Javier Rojo
Etxeko urak
Leire Bilbao
Nuria Cano
Erle langileen amodioak
Aleksandra Kollontai
Ibai Atutxa Ordeñana
Abaro
Itxaro Borda
Aiora Sampedro
Odolik gabe
Alessandro Baricco
Nagore Fernandez
Atezainaren larria penalti-jaurtiketan
Peter Handke
Javier Rojo
Naparra, kasu irekia
Jon Alonso
Mikel Asurmendi