kritiken hemeroteka

8.118 kritika

Azken kritikak

« | »

Tractatus / Jule Goikoetxea / Susa, 2014

Erresistentziaren etika Javier Rojo / El Correo, 2014-08-02

Euskal literaturan, poesian batez ere, noizean behin topatzen gara literaturara kasualitatez bezala heldu diren idazle batzuen presentziarekin. Ibilbide profesionala literaturarekin zerikusirik ez duten arloetan aurrera eraman ondoren, ibilbide horietan jasotako eskarmentua lehengai bihurtzen zaie literatura egiteko. Hori bururatu zait Jule Goikoetxearen “Tractatus” izenburuko poema liburu hau irakurri dudanean. Idazleak bi oinarri aurkezten ditu bere poesian: bere autobiografia eta filosofiaz duen ezagutza. Autobiografia dela-eta, aitarekiko harremanak (aita, Tomas Goikoetxea zuen) mugatutako liburua dela esan daiteke, hasierako eskaintzatik liburua ixten duen azken poemaraino, aitaren figuraren itzalpean sortutako liburua dirudi-eta. Alde honetatik, gaineratu behar da liburu hau askotan politikoki oso markatuta agertzen dela, erresistentziaren poesiaren adibidea eskaintzen baitu. Eta honelako poesian ohikoak diren irudiek ere bere lekua dute, gure artean klabeak bihurtu diren irudi batzuk, hala nola lubakia, hondakina edo tabemazuloa, hemen ere agertzen baitira. Edonola ere, idazleak ezohiko bideetatik bultzatzen du liburu honetako poesia, topiko horietatik aldenduz. Jule Goikoetxearen poesiak hausnarketaren bidetik jotzen du. Begi-bistakoa suertatzen da poema hauek ez direla sentimenduen gainean bermatzen, ideien gainean baizik. Baina ideia horiek metaforizatzen dituelarik oso modu pertsonalak erabiltzen ditu, halako moduan non askotan kriptikoa gertatzen baita bertan adierazten dena. Poemek metaforen bidez kodifikatutako mezu bat aurkezten dute, baina mezu hori sortzeko erabili den kodea ez dugularik, nekez deszifra dezake irakurleak mezua eta irudiek (metaforek, sinboloek) uzten duten inpresioarekin geratu behar.

Irakurketaren ondorioa, beraz, batzuetan paradoxikoa da, poema hauek eraikitzeko hausnarketa prozesua sakona bada ere, irakurketan surrealismoa gogora ekar lezakeen irudi pilaketa baten aurrean dagoela pentsa daiteke-eta. Edonola ere, poema liburu desberdina eta ausarta eskaini du Jule Goikoetxeak.

Azken kritikak

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Jose Luis Padron

Pozaren erdia
Harkaitz Cano

Aitor Francos

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Irati Majuelo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak