kritiken hemeroteka

8.440 kritika

« | »

Tractatus / Jule Goikoetxea / Susa, 2014

Erresistentziaren etika Javier Rojo / El Correo, 2014-08-02

Euskal literaturan, poesian batez ere, noizean behin topatzen gara literaturara kasualitatez bezala heldu diren idazle batzuen presentziarekin. Ibilbide profesionala literaturarekin zerikusirik ez duten arloetan aurrera eraman ondoren, ibilbide horietan jasotako eskarmentua lehengai bihurtzen zaie literatura egiteko. Hori bururatu zait Jule Goikoetxearen “Tractatus” izenburuko poema liburu hau irakurri dudanean. Idazleak bi oinarri aurkezten ditu bere poesian: bere autobiografia eta filosofiaz duen ezagutza. Autobiografia dela-eta, aitarekiko harremanak (aita, Tomas Goikoetxea zuen) mugatutako liburua dela esan daiteke, hasierako eskaintzatik liburua ixten duen azken poemaraino, aitaren figuraren itzalpean sortutako liburua dirudi-eta. Alde honetatik, gaineratu behar da liburu hau askotan politikoki oso markatuta agertzen dela, erresistentziaren poesiaren adibidea eskaintzen baitu. Eta honelako poesian ohikoak diren irudiek ere bere lekua dute, gure artean klabeak bihurtu diren irudi batzuk, hala nola lubakia, hondakina edo tabemazuloa, hemen ere agertzen baitira. Edonola ere, idazleak ezohiko bideetatik bultzatzen du liburu honetako poesia, topiko horietatik aldenduz. Jule Goikoetxearen poesiak hausnarketaren bidetik jotzen du. Begi-bistakoa suertatzen da poema hauek ez direla sentimenduen gainean bermatzen, ideien gainean baizik. Baina ideia horiek metaforizatzen dituelarik oso modu pertsonalak erabiltzen ditu, halako moduan non askotan kriptikoa gertatzen baita bertan adierazten dena. Poemek metaforen bidez kodifikatutako mezu bat aurkezten dute, baina mezu hori sortzeko erabili den kodea ez dugularik, nekez deszifra dezake irakurleak mezua eta irudiek (metaforek, sinboloek) uzten duten inpresioarekin geratu behar.

Irakurketaren ondorioa, beraz, batzuetan paradoxikoa da, poema hauek eraikitzeko hausnarketa prozesua sakona bada ere, irakurketan surrealismoa gogora ekar lezakeen irudi pilaketa baten aurrean dagoela pentsa daiteke-eta. Edonola ere, poema liburu desberdina eta ausarta eskaini du Jule Goikoetxeak.

Azken kritikak

Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Asier Urkiza

Pleibak
Miren Amuriza

Nagore Fernandez

Euskaldun fededun
Pruden Gartzia

Jon Jimenez

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Ibon Egaña

Amok
Stefan Zweig

Paloma Rodriguez-Miñambres

Hetero
Uxue Alberdi

Mikel Asurmendi

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Anjel Lertxundi

Detaile xume bat
Adania Xibli

Amaia Alvarez Uria

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Paloma Rodriguez-Miñambres

Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi

Mikel Asurmendi

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Jon Jimenez

Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski

Asier Urkiza

Gailur ekaiztsuak
Emily Brontë

Aritz Galarraga

Artxiboa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

Hedabideak