« I’m a loser baby | Amets galdua »
Inon ez, inoiz ez / Iban Zaldua / Elkar, 2014
Errealitatearen tolesturak Javier Rojo / El Correo, 2014-07-12
Iban Zaldua, ipuingintzak gure artean duen zale porrokatuenetako bat da, beti ipuinek izaten dituzten balioak azpimarratzen baititu, nobelagintzaren gainetik jarrita ere. Idazleak ipuingintzaren arloan euskaraz eskaini duen azken emaitzak “Inon ez, inoiz ez” izenburua dauka. Liburu honetan aurkezten diren ipuinak ideia baten inguruan eraikita daude: Errealitatea deritzan hori literaturak hartzen duen izenetako bat baino ez da. Esan nahi dut ipuin hauek irakurtzerakoan irakurleari inpresioa geratzen zaiola errealitatea literatura mota bat besterik ez dela. Idazlea behin eta berriro saiatzen da ipuinetan kontatzen dena ez dela errealitatearen isla irudikatzen. Halaxe gertatzen da ipuinetako pertsonaiek literatur pertsonaiak direlako kontzientzia erakusten dutenean. Badakite beraien mundua idazlanak markatzen duen fikziozko testuinguru horretan kokaturik dagoela eta horrexegatik errealitateak inposatutako arauetatik aparte daudela. Baina bestetan ere, pertsonaiek halako kontzientziarik erakusten ez dutelarik ere, istorio errealista baten aurrean gaudela sinistuta gaudenean, idazleak errealitatea deitzen dugun hori ez dela hain sendoa erakusten digu, tolestura asko dituela, malgua dela. Nolabait esateko (ez dakit idazleak berak irudi hau bera erabiltzen ez ote duen), elkar islatzen duten bi ispilu aurrez aurre jarriko balira bezala. Gauzak horrela, errealitatearen eta fikzioaren artean ez dago bereizketa egiterik.
Liburu honetan ipuin asko aurkezten dira, eta esan behar da aniztasun horren ondorioz-edo emaitzak batzuetan pixka bat desorekatuak direla. Izan ere, guztiz interesgarriak diruditen istorioen ondoan, txistearen mugan dauden beste batzuk agertzen dira. Eta amaitzeko, badaude oinarriak gure inguru soziopolitikoan kokatzen dituzten ipuinak. Istorio hauek, testuinguruari hain loturik agertzen direnek, sortu bezain laster zaharkituta geratzeko arriskua dute, testuinguruak berak gaindituta.
Edonola ere, Zalduak ipuin liburu interesgarria eskaini digu. Irakurle gehienek beren gustuko istorioren bat aurkituko dute.
Naufragoen altzoa
Gorka Setien
Igor Estankona
Etxeak eta hilobiak
Bernardo Atxaga
Ibon Egaña
Amua
Aritz Gorrotxategi
Javier Rojo
Soinujolearen semea
Bernardo Atxaga
Txema Arinas
Afrikanerrak
Eneko Barberena
Joannes Jauregi
Aitaren etxea
Karmele Jaio
Aiora Sampedro
Urre urdinaren lurrina
Jurgi Kintana
Aritz Galarraga
Kabitu ezina
Aintzane Usandizaga
Usoa Alberdi Fernández
Zeldak
Elena Olave
Alex Uriarte
Etxeak eta hilobiak
Bernardo Atxaga
Iratxe Esparza
Iturria
Unai Elorriaga
Javier Rojo
Sorginak, emaginak eta erizainak / Emakumezko sendalarien historia bat
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Irati Majuelo
Ene herri txikia
Gaël Faye
Hasier Rekondo
Andrezaharraren manifestua
Mari Luz Esteban
Javier Rojo