kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Inon ez, inoiz ez / Iban Zaldua / Elkar, 2014

Errealitatearen tolesturak Javier Rojo / El Correo, 2014-07-12

Iban Zaldua, ipuingintzak gure artean duen zale porrokatuenetako bat da, beti ipuinek izaten dituzten balioak azpimarratzen baititu, nobelagintzaren gainetik jarrita ere. Idazleak ipuingintzaren arloan euskaraz eskaini duen azken emaitzak “Inon ez, inoiz ez” izenburua dauka. Liburu honetan aurkezten diren ipuinak ideia baten inguruan eraikita daude: Errealitatea deritzan hori literaturak hartzen duen izenetako bat baino ez da. Esan nahi dut ipuin hauek irakurtzerakoan irakurleari inpresioa geratzen zaiola errealitatea literatura mota bat besterik ez dela. Idazlea behin eta berriro saiatzen da ipuinetan kontatzen dena ez dela errealitatearen isla irudikatzen. Halaxe gertatzen da ipuinetako pertsonaiek literatur pertsonaiak direlako kontzientzia erakusten dutenean. Badakite beraien mundua idazlanak markatzen duen fikziozko testuinguru horretan kokaturik dagoela eta horrexegatik errealitateak inposatutako arauetatik aparte daudela. Baina bestetan ere, pertsonaiek halako kontzientziarik erakusten ez dutelarik ere, istorio errealista baten aurrean gaudela sinistuta gaudenean, idazleak errealitatea deitzen dugun hori ez dela hain sendoa erakusten digu, tolestura asko dituela, malgua dela. Nolabait esateko (ez dakit idazleak berak irudi hau bera erabiltzen ez ote duen), elkar islatzen duten bi ispilu aurrez aurre jarriko balira bezala. Gauzak horrela, errealitatearen eta fikzioaren artean ez dago bereizketa egiterik.

Liburu honetan ipuin asko aurkezten dira, eta esan behar da aniztasun horren ondorioz-edo emaitzak batzuetan pixka bat desorekatuak direla. Izan ere, guztiz interesgarriak diruditen istorioen ondoan, txistearen mugan dauden beste batzuk agertzen dira. Eta amaitzeko, badaude oinarriak gure inguru soziopolitikoan kokatzen dituzten ipuinak. Istorio hauek, testuinguruari hain loturik agertzen direnek, sortu bezain laster zaharkituta geratzeko arriskua dute, testuinguruak berak gaindituta.

Edonola ere, Zalduak ipuin liburu interesgarria eskaini digu. Irakurle gehienek beren gustuko istorioren bat aurkituko dute.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak