kritiken hemeroteka

8.573 kritika

« | »

Zazpi etxe Frantzian / Bernardo Atxaga / Pamiela, 2009

Hor Kongon Jose Luis Padron / Bilbao, 2009-05

Zazpi etxe Frantzian (Pamiela, 2009) Bernardo Atxagaren azken nobelaren harira, Asteasuko idazlearen literatur estiloan eman den erregistro aldaketa erabatekoa izan dela nabarmentzen da letra larriz. Nahita bilatutako urrutiratze moduko bat dela lan berri hau, Obabarekin sortu zuen mikrokosmos hartatik. “Obabak jadanik ez du zentzu poetikorik niretzat”, halako zerbait esan zuen Atxagak berak liburu aurkezpenean, “kito, amaitu da”.

Ez naiz orain hasiko Teruelgo herriak antolatu zuen kanpaina bikain hartan bezala “Obaba ere existitzen da” aldarrikatzen hasiko, baina bai azpimarratuko dut ikaragarri penatzen nauela idazlearen ahotan hori entzuteak.

Ulertzekoa da hark bere literatur sorkuntzaz bestelako asmoa edukitzea. Bosniarra, Frantziarra, Hungariarra, Japoniarra ez dakit, baita euskal idazlea izatea oso nekeza gerta daiteke, are gehiago gurea bezalako garaian. Edonor desesperatzeko modukoa. Eta iruditzen zait jendearen iritzia maiz ozpinegia izan dela Atxagak Obabakoak (1988) publikatu eta orain arte kaleratu dituen ia lan guztiekin, Gizona bere bakardadean (1993), Zeru horiek (1995), Soinujolearen semea (2003), eta abar.

Atxaga poeta bikaina iruditzen zaidala beti esan dut. Galdetu Lizardiri. Ziutateaz (1976) eta Etiopia (1978) erreferentzia-puntua izan ez ezik, maisu lanak dira ere niretzat. Baina Euskal Herria, literatur gaitzat hartuta, haren inguruan erakarri duen lengoaia poetikoa ere ohiz kanpokoaren neurrietara moldatzeko modukoa dela uste dut. Gutxitan ibilia naiz euskarazko narratiban berea bezalako sentimenduzko geografia mesedegarri batean.

Halaz guztiz ere, gaude, niri hala iruditzen zait, baina oker ere pozik aritzeko arriskuz, gaude, diot, gurean, berri-lapiko gaiztoen gisa, Atxaga idazleak noiz kale egingo, bere lan berriak noiz porrot egingo duen kaleratzerakoan, haren azkenaren azkena noiz helduko zain bezala. Munduan diren liburu onenak denak ez dituela ikusteko gauza banaiz ni ere, baina euskal idazle sortatxo bat kenduta, nor da gaur horrelako lan on bat egiteko gaitasunarekin. Obaba zaleon zorionerako, Atxagaren poesiaren autoak etxerako bidea ahaztuko ez duela espero dut.

Eta nobela berriaz? Gazteleraz irakurri dut, hala nahita. Ezagutu egin nahi nuen, ikusi. Eta Atxagak sortutakoaz zer dakit nik, baina Asun Garikanok lan handia egin du, bikaina.

Azken kritikak

Lakioa
Josu Goikoetxea

Irati Majuelo

Poesia guztia
Safo

Aritz Galarraga

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Maddi Galdos Areta

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Hasier Rekondo

Akabo
Laura Mintegi

Jon Jimenez

Akabo
Laura Mintegi

Asier Urkiza

Gatazka eta abusua ez dira gauza bera
Laura Macaya

Nagore Fernandez

Beste zerbait
Danele Sarriugarte

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Kuntzak eta kerak
Sara Uribe-Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Hitzetik ortzira
Ana Urkiza

Mikel Asurmendi

Askatasun haizea
Javier Buces

Irati Majuelo

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Ibon Egaña

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Aiora Sampedro

Meditazioak
John Donne

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko urria

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

Hedabideak