susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Erantzuna | Maskarak »

Inurrien hiztegia / Mariasun Landa / Pamiela, 2013

Inurriez eta gizakiez Javier Rojo / El Diario Vasco, 2013-05-17

Mariasun Landa aurkezpenik behar ez duten idazle horietako bat da. Eta esaldi hau askotan erretorika hutsa bada ere, kasu honetan errealitatearen islatzat har dezakegu. Haur eta gazte literaturak inposatzen dizkion mugak gainditu nahirik, azken urte hauetan helduentzako liburuak egitea ere erabaki du. Eta halaxe aurkezten da Inurrien hiztegia izenburua daraman idazlan hau. Hiztegietan agertzen den ordena alfabetikoari jarraituz, idazleak narrazio laburren bilduma eskaintzen du. Izenak izen, Espainiako testuinguru kulturalean “microrrelato” deitu izan direnek osatzen dute, beraz, liburu hau. Liburuaren hasieran, bestalde, printzipioen aldarrikapena dugu, txikitasunaren, apaltasunaren goraipamena egiten baita bertan… euskal literaturan askotan agertzen zaigun jarrera, bide batez esanda.

Bertan azaltzen denaren jatorria argi dagoela iruditzen zait, azken finean txitxarraren eta inurrien alegian kontatzen denari buelta ematen zaio-eta. Fabula klasikoan, inurriek jokaera zuhurraren eredua eskaintzen zuten, baina hemen inurriek eta inurritegiak erakusten diguten munduak gizakien harremanetan eta gizartean gertatzen denaren ispilua osatzen du. Alegia klasikoaren ifrentzua, beraz. Mariasun Landa haur eta gazte literaturan aritu ohi da, eta, helduentzat idazten duenean ere, badirudi ezin izan duela literatura mota horrekiko lotura guztiz eten. Bertan agertzen den ikuspuntua, ordea, ez da fabuletan agertzen dena, Inurrien hiztegian ironia baita nagusi, non ez den sarkasmoa. Ikuspuntu ezkorra erakusten du idazleak, inurrien neurriko gure mundu honetako mixeriak kontatzerakoan gizabanakoaren eta gizartearen arteko tirabiran gizabanakoa beti ateratzen baita galtzaile.

Liburuak hitzaurrea du eta gibel-solas bat ere bai, liburua bera nolabait justifikatu beharko balitz bezala. “Excusatio non petita” baten itxura handia hartu diot azken azalpen honi.