kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Mussche / Kirmen Uribe / Susa, 2012

Idazlea agerian Leire Zubeldia / Gara, 2013-01-20

Robert Mussche eta Herman-en arteko elkarrizketa hau agertzen den orriaren ertza tolestu egin nuen irakurtzen amaitu eta berehala. Pentsatu bainuen, Robert Mussche protagonistaren ahotik, idazlea, Kirmen Uribe bera ari zela hizketan. Istorioa beste inork baino hobeto kontatzeko ezagutzaren bila joan ei zen Kirmen Gantera, Musscheren istorioa lehen eskutik, Carmen Mussche alabarengandik jakitera. Eleberria idazten hasi aurreko fase hori ere kontatu du Uribek liburuan. Behin baino gehiagotan egingo du topo irakurleak idazlearekin, bereziki amaieran, trama nagusitik at, egileak bere bihotza parez pare irekitzen duenean, istorio hau kontatzera zerk bultzatu duen azalduz. Literatura “ona” egilea nabari den hura dela sinesten duelako ote? Fikzioa izan zitekeena errealitatera ekartzeko beharragatik ote? Edota, Bilbao-New York-Bilbao eleberriak sortu zuen efektua ekidin nahiagatik ei da horrenbeste azalpen eman beharra? Literatur lanetan, egilea, nahita edo nahi gabe, beti dago lerro artean, misteriotsu, iradokitzaile, irakurlea bera aurkitzera gonbidatuz askotan; eta egilea hain agerian, hain esplizituki agertzeak misterio kutsua kentzen dio.

Liburuari istorioaren protagonistak eman dio beraz izenburua: Robert Mussche belgikarraren bizitza da funtsean Uribek dakarkiguna. Espainiako Gerra Zibila eta II. Mundu Gerra uztartzeko balio izan dio pertsonaiak. Carmen Cundin gerrako haurra etxean hartu zuen gaztetan, eta Espainian ere egon zen gerran. Baina liburuaren zatirik handiena Robertek nazien aurkako erresistentzian pasatako garaiari buruzkoa da. Eta hasiera batean, irakurleak Habana ontzian ihes egin zuten haurrei buruzko nobela bat izango dela espero badezake ere, horien tokia anekdotikoa dela esan daiteke.

Istorio gordina eta aldi berean xaloa ekarri digu Kirmenek, oraingo honetan kontaera molde tradizionalagoan (zail gertatzen da lehenengo eleberri haren egiturarekin konparatzeko tentazioari aurre egitea) aurkeztua. Istorioa ondo josita dago, ongi egituratua, eta irakurleak erraz, galdu gabe egiten du kapituluetan aurrera. Baina Bigarren Mundu Gerra eta nazismoaren aroa filma, nobela eta oro har fikziozko obra askok ardatz hartu duten garaia izanik, zaila gertatzen da ezer berria eskaintzea, zaila da topikoetan ez erortzea. Horregatik, istorio hau lehenagotik irakurri edo ikusi izanaren sentsazioarekin geratu naiz batetik, baina bestetik, aitor dezadan interesgarri gertatu zaizkidala Robert eta bere lagun Hermanen arteko elkarrizketa eta hausnarketak, izan literaturaz edo izan giza-harremanei, justiziari edo bizitza berari buruzkoak.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak