kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Itzalaren baitan / Alberto Ladron Arana / Kutxa Fundazioa, 2001

Atipikoa Aingeru Epaltza / Nabarra, 2002-07

Idazleak sariak irrikatzen ditu, sosa eta izena ematen dutelako opari. Alabaina saria tranpa hilgarria ere gerta daiteke, irabazitako idazlanari gutieneko zabalkunde duina segurtatzen ez bazaio. Etxe ondoko liburudendan ez dagoen liburua eta idatzi gabea ez daude elkarrengandik hain urruti, irakurle izan behar lukeen horrendako.

“Itzalaren baitan” Alberto Ladrón Arana irunsemearen lehen nobelak Irun Hiriko literatur saria bereganatu zuen joan den urtean. Tamalez, oharkabean pasatu den susmoa dut, banaketa urriaren eta hutsaren hurrengo promozioaren ondorioz. Eta tamalez diogu, zinez merezi baitu euskal irakurlearen arreta.

Nobela atipikoa dugu “Itzalaren baitan”, euskaraz gutitan ikusten diren horietarik. Lehen-lehenik, elaberri luzea dugu eta horrek nabarmen bereizten du gure banaz-bertzetik. Bigarrenik, eta are garrantzizkoagoa, proposatzen duen gaiak ikustekorik ez du gaur egun euskal nobelagintzan nagusi diren joera errealista eta garaikideekin.

Ladronek lurralde eta iragan mitiko batean kokatu du bere lana. Irakurleari, Tolkien eta haren jarraitzaileen lanak etorriko zaizkio noski gogora orrialdeak iragan ahalean: inperio handiak eta haien auzo basak, magiaz eta gizakiz gaindiko indarrez elikatzen den misterioa, talde askotariko samarra halako eginkizun berezi bat burutu nahian dabilena, gogoz kontrako protagonista sinesgabea, batailak eta ekintza bortitzak… Antzekotasunak, dena dela, hor gelditzen dira. Ladronen nobelari darion kutsu tragiko eta iluna ez da aurkituko idazle britaniarrarenetan, are gutiago kontakizun nagusiarekin paraleloan doan konspirazio politikoaren aztarnarik. Izan ere, Ladronen liburua ez da abentura soila; botereaz eta sinesmenaz ari zaigu, gaizkiaz, ongiaz, mundu ukigarritik haratakoaz.

Liburu on bat idazteko, ausardia, idazkera sendoa eta lan egiteko gogoa ezinbertzekoak dira, eta horretatik aski duela erakutsi du Ladronek lan honetan. Emaitzak horren heinekoak diren, eztabaidagarriagoa da. Nik, bederen, nahi baino hari-mutur gehiago aurkitu dut, lotu gabe, orri hauetan zehar, baina hau barkagarria da argitaratzen hasi berri batengan.

Erranak erran, Alberto Ladron kontuan hartu beharreko izena da, hemendik goiti, euskal literaturaren munduan. Ez baitu gelditzeko asmorik. Bigarren liburua, behintzat, karrikan du, utzi berria. Gure esperoan.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak