kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Mugaren ariketa / Ander Iturriotz / Elkar, 2002

Mugaren leihoan dagoen prosa poetikoa Jon Kortazar / El País, 2002-07-08

Iuri Lotman literatura teorikoak adierazten duenez, mugaren kontzeptua berezia da kulturan, mugan gertatzen direlako kulturen arteko elkarrizketak, harremanak, batak besteari hartzen dion eragina mugan gauzatzen da. Kulturen aldaketetarako atea da, begiak zabalik izatera behartzen duen atea.

Ander Iturriotz idazleak —hainbat urte isilik eman ondoren— muga hartu du bere liburu berria osatzeko unean.

Izenburu nagusiak “ariketa” batez hitz egiten badu ere, irakurleak mugari buruzko begirada aurkituko du. Beti ere, niaren eta objektuaren arteko, izanaren eta litekeenaren arteko mugan Iturriotzek mosaiko nagusia osatu du begiradaren, mugaren, interpretazioaren izaerari buruz.

Testuak garbi adierazten du mugatasunaren sentipena. “Mugako” genero batean idatzi da: prosa poetikoan, hura osorik ez den eta hau beterik ez den generoan. Mundu bi ditu poetak begien aurrean: barnekoia eta kanpokoa, eta bien arteko mugan —begian— datza testuaren sen nagusia. Ez da soilik generoa “mugako” dena. Hitzaurreak, beste “mugako” testuak, ikaragarrizko garrantzia du hemen, han azaltzen baitira zeintzuk izan diren idazlearen asmoak eta baliabideak. Eta hirugarrenez, ez da ahaztu behar zenbait testu poetiko, edo hobe dramatiko agertzen direla liburuan zehar.

Irakurle honek nabaritu duena, baina, begiradaren azpian jausi dela askotan testua, eta deskribapen geldoa nagusitzen dela behar baino gehiagotan. Baina, zer bide luke bestela, sinbolismoaren eta estetizismoaren alorretatik abiatu den liburuak?

Ez du joera klasikoa baztertzen idazleak, baina forma hutsaren gainetik, liburuak agertu du gaurko gure egoeraz hausnarketa baliagarririk.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak