kritiken hemeroteka

8.577 kritika

« | »

Mugaren ariketa / Ander Iturriotz / Elkar, 2002

Mugaren leihoan dagoen prosa poetikoa Jon Kortazar / El País, 2002-07-08

Iuri Lotman literatura teorikoak adierazten duenez, mugaren kontzeptua berezia da kulturan, mugan gertatzen direlako kulturen arteko elkarrizketak, harremanak, batak besteari hartzen dion eragina mugan gauzatzen da. Kulturen aldaketetarako atea da, begiak zabalik izatera behartzen duen atea.

Ander Iturriotz idazleak —hainbat urte isilik eman ondoren— muga hartu du bere liburu berria osatzeko unean.

Izenburu nagusiak “ariketa” batez hitz egiten badu ere, irakurleak mugari buruzko begirada aurkituko du. Beti ere, niaren eta objektuaren arteko, izanaren eta litekeenaren arteko mugan Iturriotzek mosaiko nagusia osatu du begiradaren, mugaren, interpretazioaren izaerari buruz.

Testuak garbi adierazten du mugatasunaren sentipena. “Mugako” genero batean idatzi da: prosa poetikoan, hura osorik ez den eta hau beterik ez den generoan. Mundu bi ditu poetak begien aurrean: barnekoia eta kanpokoa, eta bien arteko mugan —begian— datza testuaren sen nagusia. Ez da soilik generoa “mugako” dena. Hitzaurreak, beste “mugako” testuak, ikaragarrizko garrantzia du hemen, han azaltzen baitira zeintzuk izan diren idazlearen asmoak eta baliabideak. Eta hirugarrenez, ez da ahaztu behar zenbait testu poetiko, edo hobe dramatiko agertzen direla liburuan zehar.

Irakurle honek nabaritu duena, baina, begiradaren azpian jausi dela askotan testua, eta deskribapen geldoa nagusitzen dela behar baino gehiagotan. Baina, zer bide luke bestela, sinbolismoaren eta estetizismoaren alorretatik abiatu den liburuak?

Ez du joera klasikoa baztertzen idazleak, baina forma hutsaren gainetik, liburuak agertu du gaurko gure egoeraz hausnarketa baliagarririk.

Azken kritikak

Aizkorak eta gutunak
Edorta Jimenez

Asier Urkiza

0 negatiboa
Arantzazu Lizartza Saizar

Nagore Fernandez

Akabo
Laura Mintegi

Aiora Sampedro

Espainolak eta euskaldunak
Joxe Azurmendi

Mikel Asurmendi

Lakioa
Josu Goikoetxea

Irati Majuelo

Poesia guztia
Safo

Aritz Galarraga

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Maddi Galdos Areta

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Hasier Rekondo

Akabo
Laura Mintegi

Jon Jimenez

Akabo
Laura Mintegi

Asier Urkiza

Gatazka eta abusua ez dira gauza bera
Laura Macaya

Nagore Fernandez

Beste zerbait
Danele Sarriugarte

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Kuntzak eta kerak
Sara Uribe-Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Hitzetik ortzira
Ana Urkiza

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko urria

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

Hedabideak