« Laburmetraia saioa | Camorrak lege moralak irensten dituenekoa »
Boga boga / Itxaro Borda / Susa, 2012
Ikertzaile berezia Javier Rojo / El Correo, 2012-10-13
Amaia Ezpeldoik protagonizatzen duen beste nobela bat plazaratu du Itxaro Bordak. Boga boga izenburua du liburu honek eta, protagonista hori agertzen den beste idazlanetan bezala, idazleak nobela beltzeko generoa erabili du abiapuntu moduan generoarekin zerikusirik ez duen beste zerbait eskaintzeko. Hasteko, protagonista berezia da, generoaren kanonarekin konparatuz gero: ikertzaile afizionatua da Amaia Ezpeldoi hori, gure arteko nobela beltz askotan gertatu ohi den bezala, baina kasu honetan, pertsonaia nahita sartzen da ikerketan, jakinaren gainean eta ez halabeharrez; bestalde, lanbidez zabor biltzailea da, eta ez da batere zaila lanbide honetan nolabaiteko esanahi sinbolikoa aurkitzea, zeren pertsonaiak gizartearen barne zaborra ere aurkitzen baitu ikerketak egiten dituenean; eta bere identitatea osatzeko, emakume hau euskalduna eta lesbiana da.
Gauzak honela, liburuak itxuraz nobela beltzaren berridazketa ematen duen arren, zerbait gehiago da, eta nago gehien nabarmentzen diren osagaien artean identitateari buruzko hausnarketa bat dagoela. Liburua lehenengo pertsonan kontatuta dago, eta jakina, protagonistaren ikuspuntua agertzen da horretan. Eta protagonista euskalduna eta lesbiana izanik, liburuan izaera horri berebiziko garrantzia ematen zaio. Behin eta berriro aipatzen dira euskaldunen gaineko topikoak, eta behin baino gehiagotan era ironikoan aipatu ere, ezaugarriak exageratuz. Alde horretatik begiratuta, liburuak askotan parodiaren mugan jartzen du euskaltasuna. Baina begirada parodiko horrekin Itxaro Bordak ez du inor mindu nahi, beti ere parodiaren atzean xamurtasun punttu bat aurki baitezakegu. Pertsonaiari kanpotik datorkion identitatearen ezaugarri honen parean, bere barnetik sortzen den identitatearen bigarren ezaugarria, lesbianismoa, nabarmena da, gizakiaren identitatea zerbait konplexua dela erakutsiz, atal desberdinez eraikita baitago.
Argumentua, bestalde, nobela beltz bati dagokionez, ikerketa baten inguruan gauzatzen da. Kasu honetan hogeita bost urte lehenago desagertutako emakume baten bilaketa da ardatza, eta ikerketa horrek aukera ematen du Euskal Herriko errealitate konplexuaz ere hitz egiteko.
Hegoaldeko irakurleentzat idazkera pixka bat zaila izan daiteke batzuetan, baina ahalegina egiten badute (irakurleek ere zerbait jarri behar dute beren aldetik), nobela benetan interesgarri baten aurrean daudela konturatuko dira.
Kangaroo
Martin Etxeberria
Maddi Galdos Areta
Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte
Irati Majuelo
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Asier Urkiza
Erresistentziarako gorputzak: bollerak
Eva Perez-Pons
Nagore Fernandez
Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite
Hasier Rekondo
Kangaroo
Martin Etxeberria
Jon Martin-Etxebeste
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Mikel Asurmendi
Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide
Irati Majuelo
Barbaroak eta zibilizatuak
Ibai Atutxa
Amaia Alvarez Uria
Su festak
Jon Urzelai Urbieta
Jon Martin-Etxebeste
Argialdiak
Miriam Luki
Asier Urkiza
Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov
Nagore Fernandez
Nire bizitza ni barik
Oskar Gaztelu Bilbao
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Ibon Egaña