kritiken hemeroteka

8.157 kritika

« | »

Boga boga / Itxaro Borda / Susa, 2012

Ikertzaile berezia Javier Rojo / El Correo, 2012-10-13

Amaia Ezpeldoik protagonizatzen duen beste nobela bat plazaratu du Itxaro Bordak. Boga boga izenburua du liburu honek eta, protagonista hori agertzen den beste idazlanetan bezala, idazleak nobela beltzeko generoa erabili du abiapuntu moduan generoarekin zerikusirik ez duen beste zerbait eskaintzeko. Hasteko, protagonista berezia da, generoaren kanonarekin konparatuz gero: ikertzaile afizionatua da Amaia Ezpeldoi hori, gure arteko nobela beltz askotan gertatu ohi den bezala, baina kasu honetan, pertsonaia nahita sartzen da ikerketan, jakinaren gainean eta ez halabeharrez; bestalde, lanbidez zabor biltzailea da, eta ez da batere zaila lanbide honetan nolabaiteko esanahi sinbolikoa aurkitzea, zeren pertsonaiak gizartearen barne zaborra ere aurkitzen baitu ikerketak egiten dituenean; eta bere identitatea osatzeko, emakume hau euskalduna eta lesbiana da.

Gauzak honela, liburuak itxuraz nobela beltzaren berridazketa ematen duen arren, zerbait gehiago da, eta nago gehien nabarmentzen diren osagaien artean identitateari buruzko hausnarketa bat dagoela. Liburua lehenengo pertsonan kontatuta dago, eta jakina, protagonistaren ikuspuntua agertzen da horretan. Eta protagonista euskalduna eta lesbiana izanik, liburuan izaera horri berebiziko garrantzia ematen zaio. Behin eta berriro aipatzen dira euskaldunen gaineko topikoak, eta behin baino gehiagotan era ironikoan aipatu ere, ezaugarriak exageratuz. Alde horretatik begiratuta, liburuak askotan parodiaren mugan jartzen du euskaltasuna. Baina begirada parodiko horrekin Itxaro Bordak ez du inor mindu nahi, beti ere parodiaren atzean xamurtasun punttu bat aurki baitezakegu. Pertsonaiari kanpotik datorkion identitatearen ezaugarri honen parean, bere barnetik sortzen den identitatearen bigarren ezaugarria, lesbianismoa, nabarmena da, gizakiaren identitatea zerbait konplexua dela erakutsiz, atal desberdinez eraikita baitago.

Argumentua, bestalde, nobela beltz bati dagokionez, ikerketa baten inguruan gauzatzen da. Kasu honetan hogeita bost urte lehenago desagertutako emakume baten bilaketa da ardatza, eta ikerketa horrek aukera ematen du Euskal Herriko errealitate konplexuaz ere hitz egiteko.

Hegoaldeko irakurleentzat idazkera pixka bat zaila izan daiteke batzuetan, baina ahalegina egiten badute (irakurleek ere zerbait jarri behar dute beren aldetik), nobela benetan interesgarri baten aurrean daudela konturatuko dira.

Azken kritikak

Kangaroo
Martin Etxeberria

Maddi Galdos Areta

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Irati Majuelo

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Asier Urkiza

Erresistentziarako gorputzak: bollerak
Eva Perez-Pons

Nagore Fernandez

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Hasier Rekondo

Kangaroo
Martin Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga

Mikel Asurmendi

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Irati Majuelo

Barbaroak eta zibilizatuak
Ibai Atutxa

Amaia Alvarez Uria

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Martin-Etxebeste

Argialdiak
Miriam Luki

Asier Urkiza

Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov

Nagore Fernandez

Nire bizitza ni barik
Oskar Gaztelu Bilbao

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Ibon Egaña

Artxiboa

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

Hedabideak