« Verba victis (minbizitik biziminera) | Aukeran eleberria »
Hamar / Andrej Longo (Josu Zabaleta) / Pasazaite, 2012
Aukeran lañoegia Aritz Galarraga / Deia, 2012-09-08
Argitaletxe baten sorrera beti da berri ona. Esan nahi baitu jende bat badela sinesten duena literaturaren nolabaiteko balioan, eta diru bat jokatzeko prest dagoela enpresa ziur baino zalantzagarri horretan. Are da notizia hobea argitaletxe berriak, euskaratutako literatura izanik katalogokoa, itzulpena eta itzultzailea ere zaintzea badu helburu nagusien artean. Ezaugarri horiek guztiak biltzen ditu, luze gabe, Pasazaite argitaletxe jaio berriak. Literatura unibertsal txukuna euskaratu nahi du, itzulpena zaindu, eta behar duen aitorpena eman itzultzaileari. Hori ematen du aditzera, behintzat, argitaletxeak kaleratu duen lehen aleak, Josu Zabaletak itzuli duen Andrej Longo idazle italiarraren Hamar ipuin bildumak.
Izan ere, garrantzitsua da argitaletxe berri baten lehen alea, erakusten baitizu haren asmoa, zer egin nahi duen, nondik jo, eta nola. Ondorioz, bereziki zaindu beharreko apustua dela iruditzen zait. Aurretik gaztelaniaren filtrotik pasa gabea, Galiziako Rinoceronte argitaletxe ezin interesgarriagoan ezagutzen genuen Longoren bildumari egindako itzulpen bakarra. Ez alferrik, galiziar azentua baitu sortzaileen artean Pasazaite jaio berriak ere. Nahiko nuke horrek atea irekiko balio, adibidez, literatura galegoa euskaratzeari, edota bestelako hizkuntza gutxituetako literatura onari, literatura ona egin egiten baita hizkuntza gutxitu horietan. Lehen ale honek, ordea, italiera du jatorri, eta puntu geografiko jakinago bat: Napoli. Hain zuzen, Italiako hiri horren inguruan kokatuak daude izenburua adina diren liburuko ipuinok. Hamar manamentuei harturik tituluak, hainbat istorio jasotzen dira kontakizunotan: etorkizun iluna baino beltzagoa duten gazteak, gizonezkoen nagusigoa sufritzen duten emakumezkoak, familia apurtuak, amets handiak eta zapuztuak dituen jendea, jende apala, jende langilea, jende bizitzak neurrigabe zigortua. Eta guztiak ere patu beraren baitan ibiltzera daudenak kondenatuak: kamorraren sarearenean.
Ez dakit nola esan: Napolin girotutako ipuin bilduma bati aurreikusiko zenizkiokeen kontuak guztiak. Ipuinok ez zaituzte bereziki harritzen, ez zaituzte sorpresaz harrapatzen, oro har ez dizute aurretik intui ez zenezakeen gauza berezirik erakusten. Gutxi-asko ezagutzen duzu kontatuko dizutena, edo imajina dezakezu besterik ez bada. Zilegi bekit konparazioa, telebistako albistegiak ekarri dizkidate gogora, non, ados, kontatzen dizuten istorio lau edo pikoago bat, baina ez zaituzten eramaten sobera urrunera. Eta literaturaz ari gara hemen, eta gehiago eskertuko nuke, konparazioarekin jarraituz, dokumentalgilearen eskua, nabaritzea atzean badela idazle bat, subjektu pertsona azken batean hankabiko bat, eta ez hainbeste hamaikatan kontatu zaigun istorioa irakurtzen ari den albistegietako aurkezlea. Ez dakit ulertzen zaidan.
Hartara, Hamar ez da ipuin bilduma borobila, bai zuzena, akats berezirik gabea, baina aukeran zuzenegia, ertz nabarmenik ez duena, kolpatu astindu pentsatze bidean jarriko zaituen gailu apartekorik gabea. Lañoegia, aukeran, argitaletxe baten lehen aleak beharko lukeen karta sendoa jokatzeko. Dena den, lehen aleak erakusten dituen asmoak oso dira kontuan hartzekoak, eta horrek are berri hobea egiten du Pasazaite argitaletxearen sorrera.
Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz
Paloma Rodriguez-Miñambres
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Asier Urkiza
Pleibak
Miren Amuriza
Nagore Fernandez
Euskaldun fededun
Pruden Gartzia
Jon Jimenez
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Ibon Egaña
Amok
Stefan Zweig
Paloma Rodriguez-Miñambres
Hetero
Uxue Alberdi
Mikel Asurmendi
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Anjel Lertxundi
Detaile xume bat
Adania Xibli
Amaia Alvarez Uria
Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza
Paloma Rodriguez-Miñambres
Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi
Mikel Asurmendi
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Jon Jimenez
Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski
Asier Urkiza
Gailur ekaiztsuak
Emily Brontë
Aritz Galarraga