kritiken hemeroteka

8.518 kritika

« | »

Piztiaren begiak / Alberto Ladron Arana / Elkar, 2012

Krimenaren atzean Javier Rojo / El Correo, 2012-09-22

Gure artean badaude idazle batzuk intrigazko istorioak eta nobela beltzak idazteko joera daukatenak. Haietako bat da Alberto Ladron Arana. Genero beltzeko idazlea izanik, ildo horretan kokatzen da bere azken nobela, Piztiaren begiak izenburukoa. Genero honek ezaugarri oso markatuak ditu, eta gure artean ezaugarri markatu horiek behin eta berriro errepikatzen dira, honelako liburu bat irakurtzean, déjà vu delakoaren inpresioa utzita. Lehenengo eta behin, boterearen eta aberastasunaren kontrako ikuspuntua da. Nobela beltzetan krimen batekin egin behar dugu topo, eta krimen hori normalean hilketa izango da. Hilketa horren atzean, beti edo ia beti boterearekin identifikatzen diren pertsonaia batzuk agertzen dira, aberastasunak eta botereak ezinbestean beren atzean krimenaren hazia gordeko balute bezala. Eredu klasikoetatik datorkigu hau, baina idazle euskaldunok joera hau indartu besterik ez dute egiten. Nobela beltzak gure artean duen berezko ezaugarria krimena argitu nahi duen ikertzailearen izaera da. Ez da profesionala izatean (polizia, ikertzaile pribatua), arazoan nahi gabe nahastutako gizajo bat baizik, txotxongilo bat. Nobela honetan, hildakoaren senarra. Izan ere, gure artean mesfidantzaz ikusten dira boterearen seinaletzat pareka daitezkeen ikertzaile profesional horiek. Etsipen giroa da beste ezaugarri bat, pertsonaia nagusia zinismo eszeptikoan murgildurik agertzen baitzaigu, gizartean batere usterik ez duelarik. Edonola ere, nobela hau gaurko Nafarroan kokaturik dagoenez gero, idazleak inguruko errealitate politikoari dagozkion zenbait osagai ere sartu nahi izan ditu bere argumentuan, bertan kontatzen dena (itxuraz auto istripu batean hildako emakume baten heriotzaren ikerketa) gure testuinguru politikoan txertatzen baita. Zeharka bederen, indarkeria politikoak ere bere partea izango du argumentuan.

Argumentua nahasi xamarra da, honelako nobelei dagokien bezala, topikoz beterik dago, adibidez hemengo pertsonaia “gaiztoak” ohiko ereduaren adibide ikusgarriak dira, eta argumentuan, batzuetan, kulebroien ezaugarriak daudela ikus daiteke. Hala ere, aitortu behar da Alberto Ladronek oso ondo menperatzen duela eredu hau eta jakin-minez irakurtzen dela istorioa.

Argumentua garatzean tranparen bat ere badago, adibidez, informazio batzuk irakurleari ezkutatzea; baina nago denbora-pasa bilatzen duen irakurleak liburu honekin lortuko duela.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Aitor Francos

Urrats galduen hotsa
Luis Garde

Jose Luis Padron

Simulakro bat
Leire Ugadi

Ibon Egaña

Bigarren sexua
Simone de Beauvoir

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak