« Ezerk ere ez du axola | Krimenaren atzean »
Udazkeneko lorea / Xabier Etxeberria / Elkar, 2012
Udazkeneko lorea Ione Gorostarzu / Galtzaundi, 2012-09-21
Eta horrelaxe gertatzen da liburu honetako protagonisten kasuan ere. Mikel, Naroa eta Lucia dira pertsonaia nagusiak, berrogei urteren bueltan dabilen hirukotea. Gustuko lanik ez, ametsei uko egin izanaren hutsunea, errutina, beste baten itzalpean emandako bizitza… norberak ditu bere ezinak, eta gezurra baliatuko du horiek estali, edo, behintzat, eramangarriago egiteko. Bakoitzak bere buruari kontatutako gezurrak dira batzuetan, munduari esanak, bestetan. Liburuan esaten denez, ez omen da ona guztia jakitea, eta ez jakiteak, batzuetan, babestu egiten omen gaitu. Babes hori mugatua da, ordea; pisu hartzen du gezurrak, itolarria eragiten, eta zama horretatik askatzeko tentaldirik ere izango da, nahiz eta azkenean ezerezean geratu, egia ez baita, gehienetan, gezurra baino arinagoa.
Xabier Etxeberriaren bigarren bakarkako eleberria da honako hau, nahiz eta beste hainbat liburu eta eleberri ere idatziak dituen anaia Martinekin batera. Liburua pertsonaien arabera antolatutako kapitulu motzetan banatzen da, eta, hauetan, narratzailea ere aldatu egiten da. Mikel lehen pertsonan zuzentzen zaigu; Luciari dagozkion ataletan, berriz, narratzailea da, bigarren pertsona erabiliz, Luciari zuzentzen zaiona, eta Naroaren kontuak, berriz, hirugarren pertsona orojakile baten ahotsetik datozkigu. Gustatu zait kontalariaren aldaketa hori, nolabaiteko dinamismoa eta kolore aldaketa eskaintzan baitio testuari, nahiz eta distantziaren joko horrek gehiago gerturatzen gaituen Mikelengana, eta, Naroa, berriz, urrunxeago geratu zait niri, hainbeste ezagutu ez dudan sentsazioa edo utzi dit.
Liburuan zehar topatu ditut gauza interesgarriak; Luciaren pertsonaia, esaterako, eta honek ahizparekin daukan erlazioa, edo, hobeki esanda, halako obsesio moduko bat, gainditu gabeko min handi bat, minaren bidez sendatu nahi izan duena. Pertsonen arteko ezin ulertuak dira, izan ere, nobelako gai nagusi, maitasunak dena ez baitu erraz egiten. Izan ere, nobelako pertsonaiek elkar maite dute, baina, hala ere, harremanak bihurriak, sarri jasangaitzak dira. Edo agian ama, bikotea edo ahizpa derrigorrean maite behar hori bera da ezinak sortzen dituena.
Egoera batzuk behartu samarrak iruditu bazaizkit ere, hala nola gurpilarena edo bukaera, borobilegia, akaso, kontakizuna, orokorrean, ongi landua iruditu zait, eta, egilearen helburua gezurra zein egiaren zilegitasuna zalantzan jartzea bada, horretara eramaten zaituela uste dut.
Aspaldi esana da egiak min egiten duela. Baina galdera zera da, noraino da zilegi min hori, egiaren izenean?
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera