« Literatura | “Olga” edo hiesak eroaten dizkigun lagunen epopeia »

Orekan / Xamar / Pamiela, 2001

Hizkuntzari buruz Javier Rojo / EL Correo, 2002-06-26

Xamar ezizenez sinatzen duen idazleak Orekan izenburua duen saiakeraren antzeko liburua idatzi du, eta Herri eta hizkuntzen ekologiaz azpititulu argigarria jarri dio. Lehenengo eta behin lan honen itxura ikusgarria aipatu behar da. Azken urte hauetako testu liburuetan gertatzen den bezala, izen hori contradictio in terminis bihurtu baita, hemen ere testuaren ondoan testua ez diren hainbat osagai agertzen dira, testuaren beraren gainetik nabarmentzen direnak. Izan ere, zenbait liburu, irakurtzeko barik, ikusteko eginak bide daude.

Itxura deigarri honen azpian soziolinguistikan ohikoak diren gai batzuk (elebitasuna, adibidez) azaltzen dira ikuspuntu bitxi batetik. Ekologiak zehazten du ikuspuntua eta hemen agertzen dena ikusita, nago ekologia ia-ia erlijioaren loaren parean dagoela. Gai hauek azaltzeko urrunera jotzen da, Unibertsoaren sorrera puntutik, big-bangetik beretik hasten baita azalpena. Denaren azpian eta denari eusteko ideologia hau dago: komunitate natural batzuk omen daude, eta komunitate horietan berezkoak diren arraza, etnia eta hizkuntza ia-ia bereizi ezineko osagaiak dira. Berriro ere, eta honetan ekologiaren mozorropean, etniaren esentzialismora itzuli gara, gai hauek aspaldian gaindituta zeudela pentsatzen genuenean.