susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« “Puta la hueá” | Hilketa baten aztarnetatik errautsetara »

Hariaz beste / Aritz Gorrotxategi / Erein, 2011

Hausnarketa eta poesia Javier Rojo / El Correo, 2012-04-21

Aritz Gorrotxategik pentsamendua eta poesia uztartzen ditu Hariaz beste izenburua duen poema liburu honetan, bere literatur jarduera gogoeta-poesia dei daitekeen horretan kokatuta. Helburu horrekin hariaren metafora ardatz nagusitzat erabiltzen du idazleak. Izan ere, hariak konnotazio bereziak ditu. Batetik, hariak labirintoan ez galtzeko euskarria eskaintzen du, eta planteamendu honi esanahi existentziala bilatu nahi badiogu, esan dezakegu labirintoarekin parekatu daitekeen existentzia batean haria izango litzatekeela existentzia horri nolabaiteko zentzua ematen dion osagaia. Bestaldetik, haria harriari ere kontrajarrita agertzen da. Haria, arkuaren haria adibidez, bi puntuen artean kokatutako tentsioaren adierazpena izango litzateke, harriaren bidez irudikatu ohi den trinkotasun geldoaren aurrean. Gauzak horrela, haria bizitzaren dialektikaren metafora bihurtuta ikusten dugu. Honez gainera, poema hauetan agertzen den erreferentzia munduan Grezia zaharra hautazko osagai moduan azaltzen zaigu. Honetan irakurleak printzipioen aldarrikapena ikus dezake, zeren poesian mundu klasiko hori agertuta, idazlearen planteamendu poetikoa Greziak suposatzen duen filosofiaren hastapenei loturik agertzen baita. Hausnarketa egiterakoan bidezidorrek metafisikara eramaten dute, askotan denbora eta espazioa pentsamendu-gai nagusiak izaten dira eta. Baina metafisika honetan gizakiaren presentzia ez da ahazten, erdigunean eta erreferentzia-puntu nagusi bezala gizakia bera agertuta, hausnarketa abstraktutik gizakiaren neurriko existentzia mingarrira pasatzen baita poesia, non heriotzaren aurrean bizitzaren helburua zein izan daitekeen galdetzen den. Eta ibilbide honetan, hariaren metaforaz gain, beste osagai batzuk agertzen zaizkigu, liburuari batasuna ematen diotenak.