susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bizitokia, bizitzaren metafora | Hausnarketa eta poesia »

Gezurra odoletan / Asel Luzarraga / Txalaparta, 2011

“Puta la hueá” Juan Ramon Makuso / El Diario Vasco, 2012-04-20

Ez da erraza norberak pairatu duen egoera batetik halako distantzia bat eraiki, eta subjektibitatea baztertuz bizipenak, sentimenduak, gogoetak, plazaratzea. Baina ariketa interesgarria da erronka horri aurre egitea. Asel Luzarragak “Gezurra odoletan” bere nobela berrian hau erakutsi digu. Badut lagun bat, bere egunerokoan makinaren zurrunbiloan bizi dena, eta irakurtzeak ihesbide bat ematen diona, euskal idazleez eta euskal literaturaz hauxe komentatzen didana: euskal idazleei nabaritzen zaie asko irakurriak direla, baina ez dakit beraien kondairetan, bizi direla, bizipenak dituztela bere liburuetan atzematen den. Luzarragak liburu honetan, Chilen berari suertatu zitzaion bizipen bat oinarri hartuta, bizitza bat islatzen du orrialdez orrialde. Kontakizun bizi bat topatuko du irakurleak. XXI. mendean sare sozialak hain zabalduak dauden honetan, liburuko protagonistak, Jonek, sare horien bitartez neska bat ezagutzen du, Vero, eta neskaren jatorrira joatea erabakitzen du, Txilera. Bertan, tramak ongi islatzen duen bezala, bertako aktibismo anarkistarekin bat egiten du eta maputxeen herriari buruz nolabaiteko hurbilketa bat egiten du. Luzarragak ongi jolasten du bertako esamoldeak txertatzerako orduan, hizkuntzaren trataera bitxi bat eskainiz, arestian aipatu dudan bizitasunaren erakusleetako bat delarik. Eta gizakiaren psikologiaren ezaugarrietako bat, gezurrarena hain zuzen, Luzarragak nobelan lantzen du oso nabarmen. Gezurraren tratamendua kontakizunaren azpian islatzen da, eta argazki horretan egileak egiaren dialektika jorratzen du. Idazleak ez ditu nahasten joko makiabelikoak gaia tratatzerako orduan, protagonisten ideiak, gogoetak, bere horretan azaltzen dira, juzkurik gabe.