susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Gorpurik gabe | Portuan gazte »

Narrazio guztiak / Joseba Sarrionandia / Elkar, 2011

Narrazio guztiak Javier Rojo / El Correo, 2012-01-28

Euskal literaturan gertatzen den Euskal Herrian ikus dezakegunaren isla xumea delarik, batzuetan gertatzen da gure munduaren berri ez duenarentzat oso harrigarria den bitxikeria bat: itxuraz ofizialtasunaren esparrutik bazterrean geratu dena literaturaren sistemaren erdigunean agertzea. Izan ere, gure artean ofizialtasun paralelo bi egoteak azaltzen du itxuraz kontraesankorra dirudien gertakari hori. Eta horrek azaltzen du neurri batean behintzat Joseba Sarrionandiaren literatura gure literatur kanonaren ardatzetako bat izatea. Orain Narrazio guztiak (1979-1990) izenburuko liburua agertu berria delarik, berriro ere aukera daukagu kanonaren erdigunean jarri duten obra batzuk berrirakurtzeko.

Liburu honetan, hasierako zenbait testurekin batera, Sarrionandiak argitara eman dituen hiru narrazio liburuak agertzen dira, Juan Luis Zabalaren ardurapean: Narrazioak (1983), Atabala eta euria (1985) eta Ipar aldeko orduak (1990). Itxura berriz agertzen zaizkigu liburuok, ortografiaren aldetik gaurkotuta argitaratzen baitira testuak. Datei erreparatzen badiegu, berehala konturatuko gara hogei urte baino gehiago pasatu direla Sarrionandiaren azken narrazio liburutik. Beste era batez esanda, narrazioarena gaztaroari loturik agertzen dela, idazlea bere lanbidean trebatzen ari zen bitartean egindako idazkiak izango balira bezala, irakurleek ere bide berrietan sartzeko gogoa erakusten zuten bitartean. Izan ere, sintonia bat dago Sarrionandiak idazten zuenaren eta irakurleek eskatzen zutenaren artean. Eta hain zuzen ere, literaturaren ikuspuntua bakarrik hartzen badugu kontuan, sintonia horrek azal lezake Sarrionandiaren arrakasta: behar den momentuan behar zena idatzi zuen-eta.

Narrazioen alorrean, narratiba moderno bat ekarri zuen gure artera, eta irakurleek erakusten zuten sentsibilitate berriarekin bat egin zuen bere literaturak. Ez dugu ahaztu behar Sarrionandia idazlea baino lehenago irakurlea dela eta berak erdaraz irakurritako literaturan agertzen zena euskaraz ere islatuta ikusi nahi zuela. Horrela mundu berezi bat plazaratu zuen bere narrazioetan (mundu epiko bat, non zaldunak-eta agertzen diren; haurtzaroari loturiko mundu bat, oroitzapen pertsonalez beterik…) eta sentsibilitate berri hori osatzerakoan berebiziko garrantzia izan bazuen ere, ezin dugu ahaztu idazleak bere ikaste prozesuan egindako urratsak direla.