susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Inon ez naiz errepidean bezain ongi sentitzen | “Nora ez dakizun hori” edo idazlea(k) ez daki(t)en nora! »

Etxeko hautsa / Anjel Lertxundi / Alberdania, 2011

Harrotuz Juan Ramon Makuso / El Diario Vasco, 2011-09-09

Denbora ez da alferrik igarotzen. Etxeko atarian eserita, behaketan, batek hartzen ditu denbora horren arrastoak. Eta horiek gustukoak izango dira ala ez, baina denborak uzten dituen arrastoei aurre egitea, hori da erronketariko bat. Ariketa honetan, beste behin, Anjel Lertxundi dihardu Etxeko hautsa bere azken eleberrian. Ez da harritzekoa Lertxundik eleberrian agertzen dituen gogoetak bere ariketa intelektualean jasotzea. Bere ibilbide literarioa horren erakusle da. Oraingo eleberrian, eta esan behar da oraingoan ere, beste behin, maisuki agertzen zaigula, bai idazkera aldetik, bai kontakizuna nola eramaten duen eragatik. Norbaitek esan dezake, hori maila honetako idazle bati eskatu behar zaiona da, baina agian, eta hau maiz ahazten zaigu, idazlearen atzean pertsona dagoela, subjektua, eta honek bere gorabeherak dituela. Eta Lertxundik, bere gorabeheraren gainetik, idazle moduan azaltzen zaigu.

Eleberriak protagonista nagusi bat du, Gorka, eta bere aldamenean, idazleak parez pare honen aita jartzen du. Aita, buruko gaixotasun batengatik, jada ez da bere ahalmenen jabe. Gorkak bere gaztaroko ETArekiko izan duen harremana, Neska, beste protagonista baten eskutik, kontatzen du. Lertxundik oso ongi eramaten ditu eleberriko bi kontakizunak, hau da, Gorka eta aitaren arteko harremana, eta bere ibilbide politikoarena. Alderdi honetan, Lertxundik, gure herrian pairatu dugun sufrimenduen inguruan gogoeta sakona egiten du, eleberriak eskaintzen duen fikzioaren eskutik. Ezin ukatu, Lertxundik trama josteko era bikaina ez denik; adibide moduan, Agustin pertsonaiak, eleberrian jokatzen duen rola. Liburuari, honek, tentsioa pizten dio. Gure euskal literaturarako, ale dotore bat.