susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Urruneko ametsean | Objektu arteko poesia »

Garabi suizidaren amodioak / Jeremias Erro / Pamiela, 2011

Literaturarekin jolasean Javier Rojo / El Correo, 2011-07-16

Jeremias Erro izenarekin sinatzen duen idazleak nobela batekin harritu nahi ditu euskal irakurleak, liburuaren izenburu berezi eta bitxitik bertatik: Garabi suizidaren amodioak. Idazlea ez da idazketa-kontuetan hasi berria, kazetaritza-kolaborazioak eta ipuinak idazten idazle trebea dela frogatu baitu. Liburu hau, dena dela, argitara ematen duen lehenengo nobela da. Izenburu deigarria du, eta abiapuntua ere halakoxea da. Hasieran protagonista aurkezten zaigu, Jon Konda izenekoa. Opera kantari ospetsu batekin ezkondu den gauean, eskaera bitxi batekin datorkion bisita berezi bat jaso du: eztei-gaua pasatzen duen hotelean dagoelarik, Polizia iristen da, eta eskatzen diote garabi batera igo den suizida batekin hitz egin ote dezakeen. Garabira igota, ustezko suizidarekin hitz egiten du eta literaturan oinarritzen den jolas batean hasten dira, kasualitatea eta halabeharra lagun. Egoera horretan daudelarik, Jon Konda elkarrekin nolabait uztartuta dauden istorio batzuk kontatuko ditu, atzekoz aurrera, hurrengo istorioa aurrekoaren aitzinean kokatzen delarik, aurrekoaren kausatzat har daitekeelarik. Elkarrekin lotutako istorio horiek halaxe ordenatzea, nire ustez, idazlan honek duen gauzarik interesgarrienetako bat da. Baina poliki-poliki liburuak koherentzia narratibo hori ere galtzen du, zerbait kaotiko eta zehaztu gabea bihurtzen den arte. Istorio horiek gai batzuen inguruan egindako bariazio modukoak ziren, eta denboraren aldetik lotura berezi hori zuten. Baina liburuaren azken aldean halako loturak ere galtzen dira eta irakurleari inpresioa gelditzen zaio nobela bat idatzi nahirik idazleak nobela eraikitzeko behar ziren materialak plazaratu dituela, baina material horiekin benetan nobela egin gabe. Nobela ‘dekonstruitu’ egin duela esan liteke, idazlana eraikitzeko behar diren zatiak bertan agertzen baitira. Baina nobela batek funtzionatuko badu, atal horiek beren funtzioak bete behar dituzte. Eta nire ustez, horixe du faltan liburu honek.

Edonola ere, idazlea trebea da, badaki ironikoa eta umoretsua izaten, eta zati bakoitzari erreparatzen badiogu, konturatuko gara horietako batzuk ipuin interesgarriak ere izan litezkeela.