« Bizitzaren koloreak borborka | Dakienak idatzia »
Azalaren memoria" / "Itinerarium / Xabier Olaso / Bermingham, 2001
Itinerarium Jon Kortazar / Bilbao, 2002-05
Xabier Olasoren (Otxandio, 1964) bosgarren liburua argitaratu berri du Bermingham Editorialak, Iparragirre sariak argitaratzen dituen sailean. Urretxu eta Zumarragako Udalek eratzen dituzten sari hauetan ezaguna dugu Olasoren partaidetza, baten baino gehiagotan irabazle suertatu delako.
Gauaren magalean eta Urtaro liburuek Iparragirre sari hau irabazi zuten; Ariaren hariak liburuarekin, berriz, Ernestina de Champourcin saria eskuratu zuen idazleak.
Poema liburu bi aurkitzen ditugu liburu honetan: Azalaren memoria, sariaren irabazlea, eta Itinerarium, bigarren sariaren hartzailea. Liburu bi batera argitaratzeak ez dakit onik egiten dion irakurketari, baina gauzak diren bezalakoak dira, eta bosgarren liburu fisikoaren aurrean bagaude ere, bikoitza den emanaldi honetan Olasoren bosgarren eta seigarren poema liburuak irakurtzeko beta dugu.
Otxandiako idazlearen poesiak sinbolismo xumearen bideak aukeratu ditu. Azalaren memoriak pertsonaia nagusiaren bizitzako ibilbide poetikoa eskaintzen du, haren egoerak eta egoerari buruzko gogoetak aurkeztuz. Oihartzun literarioak ez dira falta bere poesian: Juan Mari Lekuona, Patxi Ezkiaga, Joan Mari Irigoien, Joseba Sarrionandia gaurko euskal poesia munduko izen ospetsuak agertzen dira bere testuetan. Baina horren azpitik, Olasok badu anekdota pentsakizun ahul bihurtzeko joera nagusia. Denborari buruzko hausnarketak osatzen du ardatza testuan, eta horretarako haurtzaroko paisaiarekin batera bidaietan ikusitakoa ekartzen du hizpide.
Inpresioak agertzen dituenean da batez ere trebe Olaso, baina poema luzea egiterakoan zabaldu egin ohi da pentsakizuna. Paralelismoak eta kontrajarpenak eusten dute arkitektura, baina teknika nabariegiak dira diskurtso poetikoan.
Itinerarium liburuak tonu aldaketa ugariago du. Inpresio laburren ondoan, badaude poema luzeagorik eta sail berezi bi: “Desirudiak” eta “Haragi kontuak”, non berriro idazleak agertzen duen esku fina ironia xumea eta narrazio esperentziala uztartzeko. Jarraitzen du heriotzari buruzko hausnarketan, baina zerbaitek —agian joera tragiko nagusi baten faltak— egin dio ihes. Hitz jokoek eta pilaketek —batzuetan Mikel Zarateren poesia ekartzen dit gogora— ez dute garbi uzten pertsonaiaren eta ahotsaren joera sendoa. Poesia polita idazten du Olasok, ez dut ukatuko ongi idazten duenik —errebisio bat falta bada ere lanean—, bada berean bertso gogoangarririk ere. Baina poemen egituretan ikusten dut nik arazoa.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera