susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bakardadeari buruz ahul | Existentziaz zertzelada batzuk »

Gauaren sakonean / Haruki Murakami (Ibon Uribarri) / Erein, 2009

Musika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2010-09-17

Amets bat balitz bezala, gu lo gaudelarik, edo lo egon behar genukeen orduetan gertatzen da eleberriaren historia. Gaua berezia da beti, eta are bereziago hiri handietan: Tokion esaterako. Eta gaua, hiri guztietan, baita txikienenetan ere, desiraren erresuma da. Horregatik, gauak du, irudimenean, halako kutsu fantastikoa, errealitatea bera gainditu eta atzean uzten duena.

Eleberri honetako pertsonaiak, izan ere, errealitatearen eta ametsaren artean dabiltza. Sartu eta irteten dira, gehiegizko zaratarik gabe normalean. Hori bai, musika zabaltzen da orrialdez orrialde.

Haruki Murakami oso musikazalea da. Lehen eleberria idatzi eta gero, jazz-barra saldu zuen eta idazten hasi zen, profesionalen modura. “Profesionalen modura” diodanean, zentzurik onenean diot, jakina. Dena dela, gure belaunaldikooi zaila egiten zaigu gaua musikarik gabe irudikatzea, gaua hutsik, alegia jenderik gabe, eta alkoholik gabe irudikatzea bezala. Gainera, belaunaldi bakoitzak bere musika du, ezaugarri gisa atxikia daramana, amaieraraino. Oraindik ere, belaunaldien arteko ezberdintasunik handiena entzuten den musikak markatzen eta seinalatzen du. Murakamiren musika gure belaunaldikoa da, neurri handiz: Curtis Fuller, Duke Ellington, Bacharach, Pet Shop Boys, Sonny Rollins, eta abar…

Gaua, gehiegitan, topagune izan ohi zaigu; eta izan ohi da, gaua maite duenarentzat. Horrek bere erritmoak ditu, eta bere aroak. Murakamiren eleberria, berezia izanik, beste eleberri askoren ondorengoa da. Gauak literatura orrialde asko betetzen baititu. Gauak, izan ere, errealitateko esparrutik ihes egiten du, beste espazio batean sartuz. Ezin zehaztu hori ere.