susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Nemirovski iparraldeko haizea: hotz mina | Autokarabana edo sustraiak errotu gabea »

Nola banandu nintzen neure alaba eta neure ia-semearengandik / Lydia Flem (Joxan Elosegi) / Alberdania, 2009

Txikia handi Ander Irizar / Diario de Noticias, 2010-03-09

Ez dugu honako hau Lydia Flem idazle eta psikoanalista belgikarrari euskaratu zaion lehenbiziko liburua. Hor ditugu, lehenagotik, “Izua” eta orain hizpide dugun honekin zerikusi handiagoa duten “Nola hustu nuen gurasoen etxea” nahiz horren segida moduko “Amodio gutunak oinordetzan”. Liburu horietakoren bat irakurri duenak asma dezake, gutxi gorabehera, zer-nolako liburua izango den honako hau. Lydia Flemek esperientzia pertsonal bat hartuko du oraingoan ere abiapuntu, bizitzaren legeak agintzen duen beste gertakizun bat: seme-alabek halako batean etxeko habia uztea. Banantze-prozesu hori nola bizi izan zuen kontatuko digu Flemek, izenburuan bertan adierazten digunez (esplika dezagun, bidenabar, semeari “ia-semea” deitzen diola senarrarena delako), xehetasun ugariz kontatu ere. Eta, xehetasunez agertuko dizkigu, era berean, gurasotasunari buruzko hausnarketak. Esan dezagun, bide batez, gorago aipatu den liburu bikotean ez beste ikuspuntu batetik aztertzen dela hemen gurasotasuna; hau da, ez alabatasunetik, baizik eta, orain, amatasunetik. Halatan, bere seme-alabak direla-eta izaniko beldurrak, kezkak, pozak eta bestelako bizipenak zehazten dizkigu Lydia Flemek. Norbaitek galde lezake, ordea, zer literatur interes izan dezaketen horrelako bizikizun eta pentsakizun guztiz pertsonalek. Eta badute interesa, bai. Izan ere, idazlearen ia egunkari pertsonal eta intimotzat har litekeen liburu honen pasarte ugari irakurlearen balizko egunkari batekoak izan litezke sarri askotan. Kontu erabat partikular baten muinari heldu eta horren unibertsaltasuna azaleratzen asmatzen denean agertzen da literaturaren dirdira, eta hemen bada literatur izpi dirdaitsurik. Hala, gorago aipatu ditugun liburuekin gertatzen den bezala, lan honetan ere jende askoren emozioei eta sentimenduei jarri die hitza Lydia Flemek, eta, era horretan, irakurle ugarik ikusiko du bere burua islatuta. Egia esateko, barru-barrukoa duguna, eta ustez geurea bakarrik dena, besteren hitzez egoki adierazia ikustea bitxia gertatzen da, eta, zenbaitetan, lagungarria ere gerta daiteke.

Apustu irmoa egin du Alberdania argitaletxeak Lydia Flemen alde. Horrela, azken bost urteotan, idazle eta psikoanalista belgikarraren lau liburu eman ditu argitara Alberdaniak, eta ez euskaraz soilik, gaztelaniara ere euskal argitaletxe honen bidez iritsi baitira Flemen lanak; bide batez esanda, Nola hustu nuen gurasoen etxea katalanez ere argitaratu du Alberdaniak. Flemen aldeko apustu horretan, aipatzekoa iruditzen zait itzultzaile bera izan dela lau liburuetan belgikarrari ahotsa eman diona, Joxan Elosegi gipuzkoarra hain zuzen. Eskarmentu handiko itzultzailea dugu irundarra, eta oraingoan ere baliatu beharko zuen, bai, esperientzia hori itzulpenari aurre egitean, liburuak, bere laburrean, badu-eta, tarteka, esaldi luzetan gauzatzen den hausnarketa korapilatsurik.