susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Zureak egin du | Etsipenezko itxaropen aldarria »

Izan bainintzen Nafarroako errege / Aingeru Epaltza / Elkar, 2009

Historikoa Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2010-02-19

Testua idatzi aurretik zenbait aurreiritzi uxatu nahi nituzke, aurreiritziak uxatzea ahal den neurrian. Izenburuaz gogoratzen ez naizen libururen batean dio Hannah Arendtek aurreiritziak gizartean oso barneraturik daudela eta, horregatik, gizartearen funts ere badirela. Arrazoi handia du aipatutako pentsalariak, gizarteak berak banatzen baititu bere hiritarrak bitan, edo gehiagotan, aurreiritzien arabera.

Literatura ere aurreiritzien arabera sailka daiteke, eta sailkatzen da: irakurgarria dena eta irakurgarria ez dena. Edo, bestelako sailkapena eginez: literatura batetik; eta gainerakoa, bestetik. Aurreiritziek gogor jokatzen dute lehian, eta irabazle ere ateratzen letrazko borroka horretan. Esan nahi dut kritikari eta idazle ospe-nahi batzuentzat nobela historikoa ez dela nobela, ezta literaturaren parametro beti fin eta goi-arnasetan errenditzeko modukoa.Aingeru Epaltzaren eleberri hau hiruren bigarrena da, historikoa; izan ere, Henrike IV.aren bizialdia kontatu nahi baitu. Henrike IV.a Frantziako Errege izan zen eta Nafarroako ere bai, historiara begia emana duen jendeak badakien bezala. XVI. mendeko kontuak badira ere, bere garrantzia izan zuten, eta badute, Europako pentsamoldea aldarazi baitzuten. Historiak eta historiak badaude, aurreiritziak eta aurreiritziak dauden bezala.

Lan duina da, bigarren eleberri hau. Hasieratik harrapatzen du idazteko manerak, eta hori garrantzitsua da. Ezin da esan, gainera, idazkera arrunta denik. Nik estiloa jasotzat daukat, eta gozoa bada ere orokorrean, generoak eskatzen duen bezala, baditu bere alderdi mingotsak ere. Luzea da, eta, hori honakoan, mesederako da.