« Bilakaera baten arrastoak | Eskarmentutik idatziak »
Carlos esaten zioten gizona / Pedro Alberdi / Alberdania, 2009
Mario Onaindiaz Javier Rojo / El Correo, 2010-02-06
Frankismoaren azken urteetako eta trantsizio garaiko gertakariak azaleratzen berebiziko harrobia aurkitu du Pedro Alberdik literatura egiterakoan. Garai ilunetara bueltatzen da behin eta berriro bere idazkietan, beste liburu baten izenburuan aipatzen den bezala, satorrak baino lurperago bizi zen garaietara. Carlos esaten zioten gizona izenburuko liburu hau bide horretatik abiatzen da, bertan Mario Onaindiaren bizitza kontatzen baita 60ko hamarkadaren amaieran atxilotu zuten arte, hau da, Onaindiaren bilakaera azaltzen zaigu kartzelatik atera ondorengo ibilbideaz ezertxo ere kontatu gabe. Hiru ataletan dago banatuta liburua eta atalen arteko mugarriak bi gertakari garrantzitsu hauek dira: klandestinitatean sartzea eta ETAk “Arabako herrialdeburu” izendatzea.
Liburuak, dena dela, generoaren aldetik arazo bat planteatzen duela ematen du. Izan ere, liburua saiakera sari batera (Unamuno saria, hain zuzen) aurkeztu eta irabazlea gertatu zen, baina argitaletxearen arduradunek liburuaren azalean narrazioa dela adierazten dute. Badakit ez dagoela kontraesanik, saiakera bat narrazioa ere izan daitekeela, baina ohartuta eta ohartu gabe jarri dioten izendapen horrek adierazten du nondik nora doan bertan agertzen zaiguna: liburuan irakurriko ditugunak gertakariak dira gehienbat, denboraren lerroan ordenatuak. Praktikan ez da inolako iritzirik ematen. Interpretazioak alde batera utzi direnez, analisia irakurlearen esku gelditzen da.
Edonola ere, irakurleak aspaldian utzi du atzean ingenuitatea, eta jakin badaki ikuspuntua bera eta gertakarien hautaketa iritzia ematearen parekoak izan daitezkeela. Hala ere, iritziak egon badaude, baina ez dagozkio idazleari, pertsonaiari baizik. Funtsean Pedro Alberdik bi oinarri izan ditu liburu hau idazterakoan, Mario Onaindiak gazteleraz idatzitako memoriak batetik, eta Gran Placen aurkituko gara liburua bestetik. Eta iritziak eman behar direnean, testuak bi liburu horietatik transkribatzen dira.
Nire ustez, erakusten duen koherentziagatik liburuaren ikuspuntua da bere baliorik handiena, baina baita bere mugarik handiena ere: pertsonaren bila dabilena Mario Onaindiak bere buruaz esaten zuena baino ez baitu aurkituko.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Amaia Alvarez Uria
Arrabioen gerra
Karel Capek
Jon Jimenez
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Asier Urkiza
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Nagore Fernandez
Negu batez Mallorcan
George Sand
Aritz Galarraga
Trilogia
Jon Fosse
Hasier Rekondo
Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray
Mikel Asurmendi
Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz
Paloma Rodriguez-Miñambres
Epilogorik gabe
Elena Sanchez
Aitor Francos
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Asier Urkiza
Pleibak
Miren Amuriza
Nagore Fernandez
Euskaldun fededun
Pruden Gartzia
Jon Jimenez
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Ibon Egaña
Amok
Stefan Zweig
Paloma Rodriguez-Miñambres