kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Carlos esaten zioten gizona / Pedro Alberdi / Alberdania, 2009

Mario Onaindiaz Javier Rojo / El Correo, 2010-02-06

Frankismoaren azken urteetako eta trantsizio garaiko gertakariak azaleratzen berebiziko harrobia aurkitu du Pedro Alberdik literatura egiterakoan. Garai ilunetara bueltatzen da behin eta berriro bere idazkietan, beste liburu baten izenburuan aipatzen den bezala, satorrak baino lurperago bizi zen garaietara. Carlos esaten zioten gizona izenburuko liburu hau bide horretatik abiatzen da, bertan Mario Onaindiaren bizitza kontatzen baita 60ko hamarkadaren amaieran atxilotu zuten arte, hau da, Onaindiaren bilakaera azaltzen zaigu kartzelatik atera ondorengo ibilbideaz ezertxo ere kontatu gabe. Hiru ataletan dago banatuta liburua eta atalen arteko mugarriak bi gertakari garrantzitsu hauek dira: klandestinitatean sartzea eta ETAk “Arabako herrialdeburu” izendatzea.

Liburuak, dena dela, generoaren aldetik arazo bat planteatzen duela ematen du. Izan ere, liburua saiakera sari batera (Unamuno saria, hain zuzen) aurkeztu eta irabazlea gertatu zen, baina argitaletxearen arduradunek liburuaren azalean narrazioa dela adierazten dute. Badakit ez dagoela kontraesanik, saiakera bat narrazioa ere izan daitekeela, baina ohartuta eta ohartu gabe jarri dioten izendapen horrek adierazten du nondik nora doan bertan agertzen zaiguna: liburuan irakurriko ditugunak gertakariak dira gehienbat, denboraren lerroan ordenatuak. Praktikan ez da inolako iritzirik ematen. Interpretazioak alde batera utzi direnez, analisia irakurlearen esku gelditzen da.

Edonola ere, irakurleak aspaldian utzi du atzean ingenuitatea, eta jakin badaki ikuspuntua bera eta gertakarien hautaketa iritzia ematearen parekoak izan daitezkeela. Hala ere, iritziak egon badaude, baina ez dagozkio idazleari, pertsonaiari baizik. Funtsean Pedro Alberdik bi oinarri izan ditu liburu hau idazterakoan, Mario Onaindiak gazteleraz idatzitako memoriak batetik, eta Gran Placen aurkituko gara liburua bestetik. Eta iritziak eman behar direnean, testuak bi liburu horietatik transkribatzen dira.

Nire ustez, erakusten duen koherentziagatik liburuaren ikuspuntua da bere baliorik handiena, baina baita bere mugarik handiena ere: pertsonaren bila dabilena Mario Onaindiak bere buruaz esaten zuena baino ez baitu aurkituko.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak