kritiken hemeroteka

8.448 kritika

« | »

Carlos esaten zioten gizona / Pedro Alberdi / Alberdania, 2009

Mario Onaindiaz Javier Rojo / El Correo, 2010-02-06

Frankismoaren azken urteetako eta trantsizio garaiko gertakariak azaleratzen berebiziko harrobia aurkitu du Pedro Alberdik literatura egiterakoan. Garai ilunetara bueltatzen da behin eta berriro bere idazkietan, beste liburu baten izenburuan aipatzen den bezala, satorrak baino lurperago bizi zen garaietara. Carlos esaten zioten gizona izenburuko liburu hau bide horretatik abiatzen da, bertan Mario Onaindiaren bizitza kontatzen baita 60ko hamarkadaren amaieran atxilotu zuten arte, hau da, Onaindiaren bilakaera azaltzen zaigu kartzelatik atera ondorengo ibilbideaz ezertxo ere kontatu gabe. Hiru ataletan dago banatuta liburua eta atalen arteko mugarriak bi gertakari garrantzitsu hauek dira: klandestinitatean sartzea eta ETAk “Arabako herrialdeburu” izendatzea.

Liburuak, dena dela, generoaren aldetik arazo bat planteatzen duela ematen du. Izan ere, liburua saiakera sari batera (Unamuno saria, hain zuzen) aurkeztu eta irabazlea gertatu zen, baina argitaletxearen arduradunek liburuaren azalean narrazioa dela adierazten dute. Badakit ez dagoela kontraesanik, saiakera bat narrazioa ere izan daitekeela, baina ohartuta eta ohartu gabe jarri dioten izendapen horrek adierazten du nondik nora doan bertan agertzen zaiguna: liburuan irakurriko ditugunak gertakariak dira gehienbat, denboraren lerroan ordenatuak. Praktikan ez da inolako iritzirik ematen. Interpretazioak alde batera utzi direnez, analisia irakurlearen esku gelditzen da.

Edonola ere, irakurleak aspaldian utzi du atzean ingenuitatea, eta jakin badaki ikuspuntua bera eta gertakarien hautaketa iritzia ematearen parekoak izan daitezkeela. Hala ere, iritziak egon badaude, baina ez dagozkio idazleari, pertsonaiari baizik. Funtsean Pedro Alberdik bi oinarri izan ditu liburu hau idazterakoan, Mario Onaindiak gazteleraz idatzitako memoriak batetik, eta Gran Placen aurkituko gara liburua bestetik. Eta iritziak eman behar direnean, testuak bi liburu horietatik transkribatzen dira.

Nire ustez, erakusten duen koherentziagatik liburuaren ikuspuntua da bere baliorik handiena, baina baita bere mugarik handiena ere: pertsonaren bila dabilena Mario Onaindiak bere buruaz esaten zuena baino ez baitu aurkituko.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Amaia Alvarez Uria

Arrabioen gerra
Karel Capek

Jon Jimenez

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Asier Urkiza

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Nagore Fernandez

Negu batez Mallorcan
George Sand

Aritz Galarraga

Trilogia
Jon Fosse

Hasier Rekondo

Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray

Mikel Asurmendi

Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Epilogorik gabe
Elena Sanchez

Aitor Francos

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Asier Urkiza

Pleibak
Miren Amuriza

Nagore Fernandez

Euskaldun fededun
Pruden Gartzia

Jon Jimenez

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Ibon Egaña

Amok
Stefan Zweig

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

Hedabideak