« Ez dugu generorik, ez dugu aberririk | Ironiaren eskutik »

Eskarmentuaren paperak / Anjel Lertxundi / Alberdania, 2009

Idazlearen beste aldean Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2010-01-15

Badira literaturan bertan ere aske eta suelto samar dabiltzan testuak, literarioak izanik, dauden edo egon daitezkeen generoetan sailkatu ezin direnak, gainezka egiten dutelako guztietan eta isurtzen direlako erreka-urak bezala. Anjel Lertxundik liburu honetan aurkezten dizkigun eskarmentuaren paperak bere lanaren osagarri dira. Idazlearen ofizioaz ezer gutxi dakienak ezin irudika lezake idazte hutsak zenbat ekintza dakartzan berarekin. Irakurketa dago, batzuetan modu konpultsiboan; besteetan, zerbait ikasteko, edo jakinekoá denaren gainean jakinekoak diren beste kon. tu batzuk eransteko; gero oharrak daude, azpimarratzen diren lerroak. Azkenik, gogoeta dago, aukeran hartutako testuari buruz. Gogoeta hori edo gogoeta multzoa idazleari lotuta badago ere eta haren izenaren arabera ibil badaitezke munduan zehar. Badira, eta izan dira, gogoeta soilak idazten dituztenak eta mundu konplexu eta konplikatua adierazten saiatzen diren idazleak; Cioran esaterako.

Idazle bakoitzak, idazten hasten den unetik, baditu bere zaletasunak eta bere fobiak ere. Gerta daiteke fobiak nabariagoak izatea zaletasunak baino; alderantziz gerta daitekeen bezala. Anjel Lertxundiren liburua gehiago da zaletasunen kontaera, fobiena eta gorrotoena baino. Fobiei buruzko liburuek ez dute izen onik, baina ezin esan beharrezkoak ez direnik; idazle baten argazkia egiteko edo haren irudia osatzekotan. Liburua gogoetaz josita dago, literaturari buruzko gogoetaz, irakurketaren unea gaindituz, gure aldira etortzen direnak. Literaturaren beraren esparrua gainez gain ibili ondoren, beste alorrak erakusten dizkigute.

“Egunen batean oinazeak bakean utziko gaituen esperantza, horra utopiaren definizio bat”, esaterako.