kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Iratzeen esporak / Igor Estankona / Susa, 2009

Ironiaren eskutik Javier Rojo / El Correo, 2010-01-16

Igor Estankonaren poema liburu honen izenburua, Iratzeen esporak, poetika oso bat definitzeko oinarrizko metaforatzat har liteke. Poesia hor zehar hegaz dabiltzan esporak bezalakoa da, haietatik landare bat noiz sortuko zain. Baina handik sortzen den landarea iratzea baino ez da, oharkabean bezala agertzen zaigun landarea. Ez dakit egilearen asmoa izenburuarekin hori adieraztea izan den, baina, nahita edo nahi gabe (kontuan hartu behar dugu batzuetan poetek konturatu gabe ere asma dezaketela irudi zirraragarri bat, horretarako irakurlea beharrezkoa bada ere), gaur poesiak duen lekua definitzeko irudi ezin hobea aurkitu duela iruditzen zait. Poesiak ez du aldarrikapen garrantzitsuak egiteko balio berezirik. Baina, hala ere, poesiak bizitza bera, gizaki arrunten ikuspegiaren neurriko bizitza, azaltzen du. Apal baina osorik.

Estankonaren liburua hiru zatitan banatuta agertzen da, eta banaketa horren atzean irakurleak egitura bat aurki dezakeela iruditzen zait. Hasierako poemen ardatz nagusia naturalezari buruzko erreferentziak osatzen dute. Baina Estankonaren poemetan agertzen zaigun naturaleza erromantizismotik urrun ikusten dugu. Naturaleza ez da gizakien sentimenduekin batera mugitzen, sentimendu horiek analogiaren bidez naturalezan bertan islatuta agertuko balira bezala. Osagai berri bat erantsi zaie naturalezari buruzko erreferentzia hauei: ironia. Beraz, testuinguru honetan ez da harrigarria izango lehenengo poemetan beleak eta saiak bezalako txorien erreferentzia ugari agertzea.

Bigarren saileko poemak lotzen dituen hari nagusia maitasuna da. Eta hemen ere ironia lagun azaltzen zaigu gaia. Maiteminduaren sentimenduak azaldu beharrean badirudi poema hauetan maitasuna zer den definitzen aritzen dela. Eta maitasuna ez da osotasuna, ez da betegintzarrea, erromantikoei gustatuko zitzaiekeen bezala. Maitasuna momentu bat da, sentsazio bat. Maitemintzea gertatzen denean, denbora ez da gelditzen, aurrera doa, eta denborarekin batera aldaketak gerta daitezke.

Ametsen eta irudimenaren mundua agertzen zaigu hirugarren atalaren ardatz moduan, ametsen eta irudimenaren mundu hau zentzu zabalean ulertu behar bada ere. Eta honetan ere ez da ironiarik falta, amestutakoa errealitatea bezain gordina denean.

Laburbilduta, Estankonak oso poema liburu interesgarria idatzi du, ironia existentzialean bizi den gizakiaren egoera islatzen jakin baitu.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak