kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Iratzeen esporak / Igor Estankona / Susa, 2009

Ironiaren eskutik Javier Rojo / El Correo, 2010-01-16

Igor Estankonaren poema liburu honen izenburua, Iratzeen esporak, poetika oso bat definitzeko oinarrizko metaforatzat har liteke. Poesia hor zehar hegaz dabiltzan esporak bezalakoa da, haietatik landare bat noiz sortuko zain. Baina handik sortzen den landarea iratzea baino ez da, oharkabean bezala agertzen zaigun landarea. Ez dakit egilearen asmoa izenburuarekin hori adieraztea izan den, baina, nahita edo nahi gabe (kontuan hartu behar dugu batzuetan poetek konturatu gabe ere asma dezaketela irudi zirraragarri bat, horretarako irakurlea beharrezkoa bada ere), gaur poesiak duen lekua definitzeko irudi ezin hobea aurkitu duela iruditzen zait. Poesiak ez du aldarrikapen garrantzitsuak egiteko balio berezirik. Baina, hala ere, poesiak bizitza bera, gizaki arrunten ikuspegiaren neurriko bizitza, azaltzen du. Apal baina osorik.

Estankonaren liburua hiru zatitan banatuta agertzen da, eta banaketa horren atzean irakurleak egitura bat aurki dezakeela iruditzen zait. Hasierako poemen ardatz nagusia naturalezari buruzko erreferentziak osatzen dute. Baina Estankonaren poemetan agertzen zaigun naturaleza erromantizismotik urrun ikusten dugu. Naturaleza ez da gizakien sentimenduekin batera mugitzen, sentimendu horiek analogiaren bidez naturalezan bertan islatuta agertuko balira bezala. Osagai berri bat erantsi zaie naturalezari buruzko erreferentzia hauei: ironia. Beraz, testuinguru honetan ez da harrigarria izango lehenengo poemetan beleak eta saiak bezalako txorien erreferentzia ugari agertzea.

Bigarren saileko poemak lotzen dituen hari nagusia maitasuna da. Eta hemen ere ironia lagun azaltzen zaigu gaia. Maiteminduaren sentimenduak azaldu beharrean badirudi poema hauetan maitasuna zer den definitzen aritzen dela. Eta maitasuna ez da osotasuna, ez da betegintzarrea, erromantikoei gustatuko zitzaiekeen bezala. Maitasuna momentu bat da, sentsazio bat. Maitemintzea gertatzen denean, denbora ez da gelditzen, aurrera doa, eta denborarekin batera aldaketak gerta daitezke.

Ametsen eta irudimenaren mundua agertzen zaigu hirugarren atalaren ardatz moduan, ametsen eta irudimenaren mundu hau zentzu zabalean ulertu behar bada ere. Eta honetan ere ez da ironiarik falta, amestutakoa errealitatea bezain gordina denean.

Laburbilduta, Estankonak oso poema liburu interesgarria idatzi du, ironia existentzialean bizi den gizakiaren egoera islatzen jakin baitu.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak