« Idazlearen beste aldean | Borboikoen Nafarroa Beherea »
Iratzeen esporak / Igor Estankona / Susa, 2009
Ironiaren eskutik Javier Rojo / El Correo, 2010-01-16
Igor Estankonaren poema liburu honen izenburua, Iratzeen esporak, poetika oso bat definitzeko oinarrizko metaforatzat har liteke. Poesia hor zehar hegaz dabiltzan esporak bezalakoa da, haietatik landare bat noiz sortuko zain. Baina handik sortzen den landarea iratzea baino ez da, oharkabean bezala agertzen zaigun landarea. Ez dakit egilearen asmoa izenburuarekin hori adieraztea izan den, baina, nahita edo nahi gabe (kontuan hartu behar dugu batzuetan poetek konturatu gabe ere asma dezaketela irudi zirraragarri bat, horretarako irakurlea beharrezkoa bada ere), gaur poesiak duen lekua definitzeko irudi ezin hobea aurkitu duela iruditzen zait. Poesiak ez du aldarrikapen garrantzitsuak egiteko balio berezirik. Baina, hala ere, poesiak bizitza bera, gizaki arrunten ikuspegiaren neurriko bizitza, azaltzen du. Apal baina osorik.
Estankonaren liburua hiru zatitan banatuta agertzen da, eta banaketa horren atzean irakurleak egitura bat aurki dezakeela iruditzen zait. Hasierako poemen ardatz nagusia naturalezari buruzko erreferentziak osatzen dute. Baina Estankonaren poemetan agertzen zaigun naturaleza erromantizismotik urrun ikusten dugu. Naturaleza ez da gizakien sentimenduekin batera mugitzen, sentimendu horiek analogiaren bidez naturalezan bertan islatuta agertuko balira bezala. Osagai berri bat erantsi zaie naturalezari buruzko erreferentzia hauei: ironia. Beraz, testuinguru honetan ez da harrigarria izango lehenengo poemetan beleak eta saiak bezalako txorien erreferentzia ugari agertzea.
Bigarren saileko poemak lotzen dituen hari nagusia maitasuna da. Eta hemen ere ironia lagun azaltzen zaigu gaia. Maiteminduaren sentimenduak azaldu beharrean badirudi poema hauetan maitasuna zer den definitzen aritzen dela. Eta maitasuna ez da osotasuna, ez da betegintzarrea, erromantikoei gustatuko zitzaiekeen bezala. Maitasuna momentu bat da, sentsazio bat. Maitemintzea gertatzen denean, denbora ez da gelditzen, aurrera doa, eta denborarekin batera aldaketak gerta daitezke.
Ametsen eta irudimenaren mundua agertzen zaigu hirugarren atalaren ardatz moduan, ametsen eta irudimenaren mundu hau zentzu zabalean ulertu behar bada ere. Eta honetan ere ez da ironiarik falta, amestutakoa errealitatea bezain gordina denean.
Laburbilduta, Estankonak oso poema liburu interesgarria idatzi du, ironia existentzialean bizi den gizakiaren egoera islatzen jakin baitu.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo