susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Poetaren ofizioa | Parodia mingotsa »

Euzkadi merezi zuten / Koldo Izagirre / Susa, 2009

Ilusioa Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-10-30

Hogeita bost urte argitaratu zutela Koldo Izagirreren eleberri hau. Ez dago gaizki, irakurtzeko moduan egonez gero, edo entzuteko moduan. Entzutearena galtzen ari den zentzumena da. Inork ez dio inori entzuten, edo ez entzun egiten du, berdina dena, azken finean. Irakurtzeko zaletasuna ere aldatuz doa, maldan behera agudo, Arestiren bihotza bezala. Non ote dira les neiges d’antan? Non orduko irakurle sasoidun eta gogotsu haiek? Dena ote doa gainbehera? Ezin jakin.

Ariketa moduan proposatuko nuke Izagirreren liburu hau gaurko zentzumenez irakurtzea, ordukoekin ezin-eta. Aitortu beharra dago asko ikasi dugula gramatikagintza eta hiztegigintza arloetan, asko ikasi dugula konposizio eta literaturgintza arloetan ere. Beraz, orduko testu gaurko hau orduan baino errazago irakurtzen da gaurkoan. Zailtasun teknikoak teknika berriak leuntzen eta lautzen ditu; teknikoak ez diren zailtasunak nekez dira errazten, akatsen tankera hartua baitute, eta akats bat zuzentzeko beste akatsen bat behar da, handiagoa, edo berriro idatzitako testua ekarri behar, disimuluan bezala. Halakorik ez dago eleberri honetan, alegia akats tekniko gutxi dago. Airea, beharbada, egiten da nabarmenena, orduko aire fresko, alai eta jostalaria, gaur egun Izagirrek berak ere ez dakit galdutzat jo ote duen, ala baztertutzat soilik. Bazterreko kontuak ez dira ordea hemengoak. Euskal literaturak ibilbide sarizko eta saritsua egin du azken urteotan, baina nago, freskurarekin batera, galdu dituela orduko literaturaren ezaugarririk behienenak: ilusioa eta idazteko lilura. Ilusioa genuen, ez dago zertan lotsa, eta orain jakin-mina besterik ez zaigu geratzen. Ilusioak, ordea, ez du literatura ona ziurtatzen beti, baina bizitzen laguntzen du.