kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zazpi etxe Frantzian / Bernardo Atxaga / Pamiela, 2009

Sinboloen oihana Javier Rojo / El Correo, 2009-04-10

Oker ez banago, Ezra Poundek esan zuen behin honelako esaldi bat: Literaturan arrano bat zerbaiten sinboloa izan baino lehenago, arranoa da. Poundek esan edo ez berdin dio, nire ustez, egia da esaldi horrek adierazi nahi duena, arrano batek sinbologiaren aldetik duen balioa kontuan hartu baino lehenago, hanka biko lumadun moduan duen funtzioa ondo bete behar duela literatur lan batean. Ideia hori etorri zait behin eta berriro burura Bernardo Atxagaren azken nobela, Zazpi etxe Frantzian izenburua duena, irakurtzerakoan.

Orain aste batzuk egunkari honetan bertan hitz egin zen nobelaren gaztelerazko bertsioaz. Beraz, argumentuaren aldetik irakurleari ezagunak izango zaizkio nondik norako nagusiak: XX. mendearen hasieran kokatzen dira gertakariak, Kongon, eskualde hau belgikarren erregearen etxalde pribatua zen garaian; bertako goarnizio batera soldadu bat heltzen da, Chrysosotome Liège izenekoa. Ezinezkoa da testu hau Conraden nobela laburrarekin ez konparatzea, baina zerbaitekin konparatuz gero, niri gehiago gogoratu dit Coppolaren bertsioa. Izan ere, goarniziokoak biolentzia giro izugarri baten erdian daude, baina kanpamentu batean oporretan dauden gazteak izango balira bezala portatzen dira askotan, afrikarrak mutilatu, bortxatu eta hil egiten dituzten bitartean. Bortizkeria hau gainetik baino ez da aipatzen, paisaiaren beste edozein osagai izango balitz bezala. Baina Atxaga ez da, esate baterako, Dashiell Hammett. Zerbait kontatzen duenean, testuak esanahi sinbolikoz betetzea gustatzen zaio, eta horretarako hain gustukoa duen mundu magiko edota fantastikora jotzen du. Sinbologiarako zaletasun horretatik baizik ez dira ulertzen pertsonaiek dituzten ezaugarri batzuk, parodiaren mugan jartzen dituztenak.

Hirugarren pertsonan kontatutako nobela honen tonu orokorra ere nahiko nahasia iruditu zait, eta, momentu batean, irakurleak erabaki beharko du kontatzen zaizkionak benetan hartu behar diren edo umore beltzez zipriztindutako narrazio ironiko baten aurrean dagoen. Metafora batekin esatearren (Atxagaren nobelan narratzailearen ahotsean hainbestetan agertzen den esamoldearekin azaltzeko), irteera-bide errazik ez duen oihan sarri eta handiegia da liburu hau. Irakurlea bertan sartu daiteke, baina, behin barruan egonda, kostatuko zaio irteera non dagoen jakitea, azken finean ez baitaki oihan hori benetakoa den ala dekoratu bat besterik ez.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak