« Gaztearen amorrua | Kausalitate magikoa »
Apokalipsia guztioi erakutsia / Joseba Gabilondo / Erein, 2009
Parodia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-08-28
Parodia literatur jeneroa da, antzinatik ezaguna eta fruitu ederrak eman dituena. Etimologikoki, parodiak “odaren imitazioa” esan nahi du, alegia arte obraren imitazio burlazkoa Imitazio serioa, edo serioegia, ez baita, gaur egun bederen, parodikoa. Parodia-egileak mutatu nahi duen obraren ezagutza sakona behar du, haren aurre-atzeak, goi-beheak eta alde-ifrentzuak non eta zein diren jakin behar ditu, hitz bakoitzaren alde iluna edo hitz lauaren koska neurtua behar du aurretik. Cervantesek, On Kixote idatzitakoan, zaldun eleberriaren parodia egin zuen. Parodia muturrera eraman zuen, eta lán bikaina sortu. Borges ere parodia-egile aparta izan zen. Eta Swift, eta… Idazle batzuek parodiaren parodia egiten dute, eta hasierarako punturaino iristen, berriztaturik. Badira auto-parodia egiten dutenak, eta badira sekula hartaraino iritsiko ez direnak. Badira parodia egiten dutenak, parodia egiten dutela jakiteke. Badira ere parodia serioa egiten dutenak, eta parodia egite bera ere seriotan hartzen ez dutenak.
Ez dakit zer nolako parodia suertea egiten ote duen Joseba Gabilondok. Baina liburuan zehar euskal literaturako orri mordoxkaren arrastoa dago, arrasto nabaria gainera, beste era batez idatzirik eta, horregatik, itzal bihurturik. Ez da harritzekoa apokalipsiaren gaztigua, banpiroen aipámena, ez dagoen baina egotea nahi genukeen euskal izkribuaren bila ibiltze kategorikoa (ez kantiarra noski; bestelakoa), gaizki edo zabarki hildakoen oroitzapena, kaosaren teoria gozoa. Azken finean literaturaren parodia egiten duenak gizartearen parodia egiten du, literaturak gizartearen unibertso sinbolikoa osatzen baitu, gutxi gorabehera, jakina. Baina unibertso sinbolikoa bera parodikoa denean, zertarako parodia?
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña