« Sakratua | Tesia gorabehera »
Habitat / Katixa Agirre / Elkar, 2009
Erlazio afektiboez Javier Rojo / El Correo, 2009-05-16
Azken urte hauetan euskal literaturan fenomeno ikusgarri bat gertatu da: 1980. urte inguruan jaiotako emakume idazleen talde inportante bat lanbide honetara hurbildu da, antzeko estetika-planteamendu eta kezkak dituztelarik. Eta esan behar da, aurten gertatzen ari dena ikusita, euskal literaturan talde hau hartzen ari den garrantzia azpimarratu baino ez dela egin. Beste gauza bat izango da baloratzea talde horren barruan sartu daitezkeen idazleen liburuek duten kalitatea beraien presentzia bezain handia den. Alde horretatik begiratuta, zentzuzkoena dirudi denetarik dagoela esateak. Katixa Agirre horrelako talde baten barruan ikusten dut: kazetaria eta gidoilaria, emakumea, 1981ekoa.Belaunaldien kontuan sinistuko banu, belaunaldi horren partaidea dela esango nuke. Aurten Habitat izeneko narrazio liburua eman du argitara. Sei narrazio biltzen dira liburu horretan, eta, bertan azaltzen denez, Igartza saria jaso du (Igartza sariarena ere “belaunaldi” horren beste ezaugarrietako bat izan liteke).
Idazkeraren aldetik, Katixa Agirreren narrazioek ez dute osagai ikusgarririk erakusten. Liburu honetako narrazioen estiloa nahiko laua da, estandarra, komunikabideetan erabiltzen den hizkuntzatik hurbil dagoen kontamoldea. Izan ere, estiloa ez da idazle honen interesa gehien pizten duen kontua. Are gehiago, askotan ematen du alde horretatik kezkarik handiena, ulergarria izatea dela. Hizkuntza ez da oztopo moduan aurkezten, baina noizean behin anbizio artistiko handiagoaren falta nabaritzen du batek. Idazkeraren kontua alde batera utzita, Agirreren narrazioetan, nabarmentzekoa iruditzen zait idazlearen kezka nagusia pertsonaien arteko harremanen berri ematea dela. Eta pertsonaien arteko harremanetan interesgarriena iruditzen zaiona alderdi afektiboa da. Pertsonaia batzuk besteekin interaktuatzean, beren sentimenduak azaleratzen dira. Istorioetan ez da gauza berezirik gertatzen, ez dago abentura zirraragarririk. Harreman afektiboak (adiskidetasuna, amodioa) agertzen dira, eta bakardade sentimendu nabarmen batek dena zipriztintzen du. Eta horretarako, ingururik pertsonalena erabili du idazleak, norberaren etxe; etxea babesten gaituen gaztelua den bezala, besteengandik isolatzen gaituen kartzela ere bada-eta. Liburua gustura irakurtzen da bai, baina aparteko gauza ikusgarririk ez duelarik, aztarna handirik ere ez duela uzten iruditzen zait.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez