kritiken hemeroteka

8.155 kritika

Azken kritikak

« | »

Hizunigu / Mikel Zarate / Labayru , 2008

Kaosa eta idazlea Javier Rojo / El Correo, 2008-12-20

Idatz & Mintz aldizkariaren separata moduan agertu zaigu Mikel Zarateren nobela labur hau, Hizunigu izenburua duena. Idazle bizkaitarraren heriotzaren 30. urteurrenaren atarian gaudelarik, bere testu batzuk oraindik ere argitaratu gabe zeuden, besteak beste nobela labur hau, bertan agertzen diren zenbait zati beste batzuetarako erabili bazituen ere. Mikel Zarateren literatura irakurtzea literaturaren historian atzera begira jartzearen parekoa iruditu lekioke zenbaiti, haren literatur bideak dagoeneko gaindituta daudelakoan. Baina nobela labur hau irakurritakoan gelditzen den inpresioa bestelakoa da: osagai batzuk ezinbestez garaiari lotuta daude, jakina, baina iruditu zait nobelatxoak modernitate kutsu nabarmena duela. Izan ere, esan daiteke liburu honetan Mikel Zaratek batzuetan “idazlearen sukaldea” deitu izan den hori erakusten duela, literatura (kasu honetan narrazioa) eraikitzen duen artifizioa agerian uzten baitu.

Narrazio honetan, nobela egiteko behar diren osagai desberdinak elkartzen ditu idazleak: elkarrizketak, poemak, irratitik entzuten diren esaldi solteak, hari narratibo leun bat, non Alegizale deitzen den pertsonaia bat ikusten dugun auto ilara ikaragarri batean bere istorioak idazten… Osagai hauei guztiei inauteriaren itxura ematen dien kaos absurdo batean nahasita. Alegoriarako joera zuen Zaratek, baina bazekien alegoria istorioaren berezko ondoriotzat aurkezten, alegoria eguneroko gertaera batetik sortzen baitzuen. J.M. Lasagabasterrek Ignacio Aldecoaz esaten zuena parafraseatuz, Zaratek ere mimesitik sinbolorako jauzia egiten zuen, modu naturalean egin ere. Mundu modernoaren kaosaren errepresentazio bikaina egiten du idazleak osagaien erakusketa horrekin. Informazioak zatikatuta heltzen zaizkio pertsonaiei eta ez dute lortzen jakiterik benetan zer gertatu den halako auto ilarak egoteko. Baina kaosaren errepresentazio hori giza existentziaren metafora bihurtzen da idazlearen eskuetan, giza existentzia norabait heldu nahirik auto ilara batean geldirik egotearen modukoa baita, lekuko batek dena begiratu eta horren testigantza uzten duen bitartean. Azken horren harira badago esaldi gogoangarri bat idazlearen langintzaz, elkarrizketa kaotiko baten erdian pertsonaia baten ahoan jarria (59. orr): “Nola idatzi nobela bat? Ikusten dena eta entzuten dena idatzi, eta elkarrizketa asko, hori bai, elkarrizketa asko”.

Azken kritikak

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Asier Urkiza

Erresistentziarako gorputzak: bollerak
Eva Perez-Pons

Nagore Fernandez

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Hasier Rekondo

Kangaroo
Martin Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga

Mikel Asurmendi

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Irati Majuelo

Barbaroak eta zibilizatuak
Ibai Atutxa

Amaia Alvarez Uria

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Martin-Etxebeste

Argialdiak
Miriam Luki

Asier Urkiza

Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov

Nagore Fernandez

Nire bizitza ni barik
Oskar Gaztelu Bilbao

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Ibon Egaña

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Jon Martin-Etxebeste

Kangaroo
Martin Etxeberria

Irati Majuelo

Artxiboa

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

Hedabideak