kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Ero / Jon Martin / Elkar, 2007

Ero Goizalde Landabaso / Radio Euskadi, 2008-03-30

Zoramena eta zorakeria ez dira gauza bera, eta sarri, zaila izaten da bata eta bestea bereiztea. Jon Martinek iipuin bilduma honetan zirriborroa egiten du, eromenaren, erokeriaren eta bere ondorioena. Batzuetan ondorioetara ailegatu baino lehen eguneroko istorio bat gureganatzen du, beste barik. Irakurlea inplikatu nahi du bilaketa horretan.

“Mina naturalago biziko bagenu kapaz ginateke estimulu askoren aurrean minik ez sentitzeko. Estimulu txiki batekin min jasangaitza sentitzen du, ordea, jendeak”.

Niri orijinala iruditu zait zoramena islatzeko asmoa. Ez dut esan nahi ipuinok erabateko orijinaltasuna daukatenik. Onar dezagun, literaturan ere ia dena asmatuta dago. Baina idazleak aurkitu du bide bat zoramenaren mugan ibiltzeko. Gure desorekak agertzeko. Izan ere, zoramena eta zorakeria batzuetan instant labur-luzeetan gertatzen diren “istripuak” dira. Eta ipuinotan argi geratzen denez, denok izan dezakegu horrelako “istripurik”. Batzuetan pizgarria baino ez da behar horretarako. Beste batzuetan, ordea, pizgarria bera izan ohi da erokeria.

“Musika nota bakoitzak hegan ikasten zuen, baina ez zuen aretoko irteerarik topatzen. Sabaia ukitu ostean elur bihurtzen ziren notak eta behera egiten zuten berriz. Zihoazenak eta zetozenak nahasten ziren airean”.

Bai, hor ez duzu zorakeria zantzurik ikusten. Agian gertakizun bat, anekdota bat baina zoramena tradizionaletik gutxi dago. Bai, nik ere pentsatu nuen hasieran, baina gero konturatu nintzen buruaren ihesaldi hori, instant hori batzuetan sentitu baino ez dela egiten, eta egia dela arin pasatzen den zerbait dela.

Azken batean, esaidazu entzule maitea, zer da zoramena eta zer zorakeria? Non hasten da eta non amaitzen da? Eta garrantzitsuena noren erizpidea da hori dena ezartzen duena?

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak