susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Euskararen xarma erotikoa | Negua »

Zubigilea / Lutxo Egia / Susa, 2007

Ogibidea eta ofizioa Jon Kortazar / El País, 2008-03-25

Lutxo Egiaren (Santander, 1969) Zubigilea nobelak Bilboren aldaketa urbanistikoa hartu du gaitzat, Zorrotzaurren egin behar den aldaketaren inguruan sortuz nobelaren mataza. Arkitekto bat dugu narratzaile, baina gaurko eguneko ekintza sakondu egiten da 1964. urtean kokatzen den fikziozko sabotajean. Kontalari horren ahotsean ezagutuko dugu lana. Nobelan badira hiru lau ezaugarri begira bat-batean agertzen direnean.

Konstruktibismoa litzateke lehena, hau da egitura eraikitzeko agertzen den joera nagusia. Kapituluen izenetik hasi, ibaiaren norabidearen kontran edo zenbakien markak, kapituluak tartekatuz. Izenak eta zenbakiak erabiliz ere maila bitan osatzen den gaia kontatzen du egileak. Batetik, ofizioz zubigile denaren lan mundua eta Bilbo berri baten ikuspegia; bestetik, pertsonaia batzuen bilaketaren inguruan eraikitako mataza. Nobela, azken batean, zubia bezala eraikitzen da, eta gainera badira han eta hemen batasun hariak esanahia azpimarratuz.

Bigarrena, glamour-aren munduaren deskribapena da. Aspaldiko batean izan zen euskal kontagintzan errealismoaren kutsua emateko markak aipatzeko eta erabiltzeko joera nagusia. Hemen ere horrela jokatzen da, pertsonaien luxuzko mundua iradokitzeko, eta ustelkeria salatzeko.

Hirugarrenez, bizkaieraren erabilera erraz eta gaiari lotuz ematen da, baina erabilpen hori ez da soilik ukitu dialektologiko berezia. Egiak askotan mantentzen du esanahiaren haria eta deskribapenak moldatzen ditu metafora eta hizkuntza hari bakar bati eutsiz, horrela aipagarriak dira itsasoko hiztegiaren inguruan eratutako pasarteak.

Nobelak deskribapen mailan funtzionatzen badu ere, eta era berean esan dezakegu ongi moldatzen dela bere mezu sinbolikoa, ez da gauza bera gertatzen kontaketaren mailan. Astiro doaz ekintzak eta sekuentzien arteko lotura ere ez da garbi azaltzen. Futbol atezainen azpigaia behin eta berriro agertzen da lehen pasartean eta ez da garbi geratzen zein den bere lotura ekintza nagusiarekin.