« Nola hustu nuen gurasoen etxea | Hiriaren mosaikoa »
Berdin dio / Agota Kristof (Eskarne Mujika) / Alberdania, 2005
Ez dio berdin Ander Irizar / Diario de Noticias, 2005-08-01
Hogeita bost kontakizun labur bildu ditu Agota Kristofek azken liburu honetan. Kontakizun mingotsak dira, hunkigarriak; hala ere, ez dezala sentimentalismorik espero irakurleak. Estilo soila erabiltzen du Agota Kristofek, apaingarririk gabea; bihozberatasunez batzuetan, ironiaz beste batzuetan, baita umore beltza baliatuz ere, baina funtsezkoak baizik ez ditu jartzen paperean. Besterik pentsa badaiteke ere, soiltasun horrek, kontakizunen biluztasun horrek, adierazi nahi duena ageriago uzteko balio dio ordea. Eta gai gogorrei heltzen die gehienetan idazle hungariarrak liburu honetan, egunerokoak eta betikoak diren gaiei. Kontakizun horietako asko, bestalde, aspalditik mingarri zaizkiola susmatzen dugun gai batzuen agerkari dira: norberaren etxea, jaioterria, erbestea… Izan ere, eta nahiz eta Kristofen bizitzaren inguruan misterio asko egon, nabaria da bizimodu eta bizipen gogorrak izan dituela. Hungarian jaioa, lehenbizi herritik hirira joan behar izan zuen gerraren ondorioz, gero, berriz, 1956an, senarra sobietarren beldur zela-eta, erbestera alde egin beharrean gertatu zen. Gazterik oso eta alaba batekin, Suitzan jarri zen bizitzen, eta han, erbesteratuen bizitzaz hitz egin nahiak bultzatuta, literaturari heldu zion; poesiari lehenbizi, antzerkiari hurrengo eta azkenik, 80ko hamarkadaren erdialdean, prosari. Bide horretan, ama-hizkuntza utzi eta —idazkera soil horren bila, agian—, frantsesez idazten hasi zen; egia esan, literatur bideari ekin berritan baztertu zuen hungariera, argitaratu duen guztia frantsesez idatzia baita.
Idazle honen euskarazko hirugarren liburua dugu hau. Aurreko biak bezala, Koaderno handia arrakastatsua eta Literatura Unibertsala sailean argitaratutako Atzo, hau ere Eskarne Mujika Gallastegik itzuli du. Itzultzaileak, horrenbestez, ezaguna zuen lehendik ere autorea, eta maitea edo kuttuna ere bai, eta hori lagungarri ederra da emaitza ona lortzeko. Nago, gainera, profesionaltasunaren eta amateurtasunaren arteko horrelako uztartze egokiak gehiagotan gertatzen direla gurea bezalako hizkuntza txikietan. Alde onen bat ere beharko genuen, ala? Oraingo honetan, gainera, jatorrizkoa argitaratu den urte berean ekarri du euskarara Alberdania argitaletxeak, eta hori ere eskertzekoa da. Azken batean, aho zapore gozoa utzi digun liburu mingotsa, nahiz eta, Agota Kristofek esaten duenez, liburu bat ezin izango den inoiz bizitza bezain tristea izan.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez