« Nola hustu nuen gurasoen etxea | Hiriaren mosaikoa »
Berdin dio / Agota Kristof (Eskarne Mujika) / Alberdania, 2005
Ez dio berdin Ander Irizar / Diario de Noticias, 2005-08-01
Hogeita bost kontakizun labur bildu ditu Agota Kristofek azken liburu honetan. Kontakizun mingotsak dira, hunkigarriak; hala ere, ez dezala sentimentalismorik espero irakurleak. Estilo soila erabiltzen du Agota Kristofek, apaingarririk gabea; bihozberatasunez batzuetan, ironiaz beste batzuetan, baita umore beltza baliatuz ere, baina funtsezkoak baizik ez ditu jartzen paperean. Besterik pentsa badaiteke ere, soiltasun horrek, kontakizunen biluztasun horrek, adierazi nahi duena ageriago uzteko balio dio ordea. Eta gai gogorrei heltzen die gehienetan idazle hungariarrak liburu honetan, egunerokoak eta betikoak diren gaiei. Kontakizun horietako asko, bestalde, aspalditik mingarri zaizkiola susmatzen dugun gai batzuen agerkari dira: norberaren etxea, jaioterria, erbestea… Izan ere, eta nahiz eta Kristofen bizitzaren inguruan misterio asko egon, nabaria da bizimodu eta bizipen gogorrak izan dituela. Hungarian jaioa, lehenbizi herritik hirira joan behar izan zuen gerraren ondorioz, gero, berriz, 1956an, senarra sobietarren beldur zela-eta, erbestera alde egin beharrean gertatu zen. Gazterik oso eta alaba batekin, Suitzan jarri zen bizitzen, eta han, erbesteratuen bizitzaz hitz egin nahiak bultzatuta, literaturari heldu zion; poesiari lehenbizi, antzerkiari hurrengo eta azkenik, 80ko hamarkadaren erdialdean, prosari. Bide horretan, ama-hizkuntza utzi eta —idazkera soil horren bila, agian—, frantsesez idazten hasi zen; egia esan, literatur bideari ekin berritan baztertu zuen hungariera, argitaratu duen guztia frantsesez idatzia baita.
Idazle honen euskarazko hirugarren liburua dugu hau. Aurreko biak bezala, Koaderno handia arrakastatsua eta Literatura Unibertsala sailean argitaratutako Atzo, hau ere Eskarne Mujika Gallastegik itzuli du. Itzultzaileak, horrenbestez, ezaguna zuen lehendik ere autorea, eta maitea edo kuttuna ere bai, eta hori lagungarri ederra da emaitza ona lortzeko. Nago, gainera, profesionaltasunaren eta amateurtasunaren arteko horrelako uztartze egokiak gehiagotan gertatzen direla gurea bezalako hizkuntza txikietan. Alde onen bat ere beharko genuen, ala? Oraingo honetan, gainera, jatorrizkoa argitaratu den urte berean ekarri du euskarara Alberdania argitaletxeak, eta hori ere eskertzekoa da. Azken batean, aho zapore gozoa utzi digun liburu mingotsa, nahiz eta, Agota Kristofek esaten duenez, liburu bat ezin izango den inoiz bizitza bezain tristea izan.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Aitor Francos
Urrats galduen hotsa
Luis Garde
Jose Luis Padron
Simulakro bat
Leire Ugadi
Ibon Egaña
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
Mikel Asurmendi