kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Nola hustu nuen gurasoen etxea / Lydia Flem (Joxan Elosegi) / Alberdania, 2005

Nola hustu nuen gurasoen etxea Mikel Garmendia / Zabalik, 2005-07-28

Liburuaren lehen partea saiakera laburtzat jo dezakegu, oinordekotzari buruzko gogoeta bat baita: zer egin gurasoek bizi zirenean oparitu ez zizkiguten eta orain oinordekotzan jasotako objektuekin? Bigarren partean egilearen esperientzia pertsonala kontatzen zaigu: alaba bakarra, aita hil eta bi urtera hil zitzaion ama ere. Hala, bakar-bakarrik aurkituko da gurasoen etxea husten. Etxe isila, objektu isilez betea. Gurasoak bizitza osoan alabarenganako izan ziren bezain isilak. Isilpean eta ezkutaturik gorde nahi izan baitzuten iragana: juduak izaki, holokaustoaren oinordeko zuzenak izan baitziren.

Izan ere, etxea husteak lanak emango badizkio ere —bjektu batzuk gorde eta beste batzuk eman, saldu edo bota—, barrua hustu beharra antzematen zaio oroz gain Lydia Flemi. Nahasmendu-uneak izango ditu bizitzea suertatu zaion esperientzia horretan, zalantza ugari pilatuko zaizkio: objektuen esanahia, soinekoen balioa, idatzita aurkituko dituen gutunena. Eta, batez ere, behingoz lotura bat eten beharra: “Hitz gehiegi nuen haientzat, hitzean hain motz geratuak ziren gurasoentzat”.

Hala, behin barrua husturik, errazago egingo zaio, zentzu praktikoa erabiliz, gurasoen etxea hustea. Askatasun horrek, objektuak damurik eta beldurrik gobe oparitzera eramango duenak, gauza handi bat erakutsiko dio, gainera: ematea hartzea da. Eta amaitu ere, indarberriturik amaituko du kontakizuna: “Ez da ona malenkonian etsitzea”.

Laguntza-liburutzat ere har baitaiteke —psikoanalista dugu Lydia Flem—, hasi eta buka irakurtzen diren horietakoa dugu Zer Berri saileko azken emaitza. Arin eta eroso irakurtze horretan badu zerikusirik, noski, Joxan Elosegiren itzulpenak, ongi jaso eta fin bulkatu baititu euskarara jatorrizkoaren xehetasunak, ñabardurak eta, azken finean, giro osoa.

Oinordekotzaren azterketa ez dut esango aitzakia bat denik Lydia Flem-en kontakizun honetan, baina bai zubi bat benetan interesatzen zaion/zaigun horretara hurbiltzeko: hil ondoren ere noiz arte eta zer neurritan jarraitzen duten gugan munduratu gintuztenekiko loturek.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak