kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Portukoplak / Kirmen Uribe / Elkar, 2006

Itsas giroko kantuak eta kontuak Lorea Amilibia / Deia, 2007-10-16

Kirmen Uribe Ondarroako poetak itsas kantuen eta poemen antologia portsonal bat egin du. Ahozko tradizioko altxorrak jaso ditu, bere hautu pertsonalaren arabera, eta euskal idazleen idatziekin elkarrizketan jarri ditu. Alde batetik ahozko kantuak eta beste batetik idatzizko poemak txirikordatu ditu; kantu zaharrekin hasi eta XXI. mendeko poemekin bukatu, tartean bertsoak, bertso-jarriak, kantak, poema errimatuak eta askeak tartekatuz. “Hau ez da bilduma bat, sorta bat baizik”, esan du Kirmen Uribek, “itsasoaren aitzakian sortutako guztia jasotzeko hainbat liburu beharko lirateke”. Kirmen Uribek hobetsi egin du liburuaren osotasuna, poemak eta kanta solteak baino. Hobetsi egin ditu kantuak poemak baino, eta poema klasikoak garaikideen gainetik. Badago testuekin jolas egiteko gogo bat. Ez dira sarrera akademikoak, literarioak baino. Portua agertzen da ardatz gisa, hortik izenburua: Portukoplak, Koldo Izagirreren poema baten izenburua. Eta ideia hori itsas giroko erretratu kostunbristak gainditzeko asmotik dator. Julio Caro Barojak esana utzi zuen, hitzik zaharrenak kenduta, itsasoarekin lotutako hitz tekniko guztiak antzekoak direla hizkuntza guztietan, baita euskaraz ere. Esate baterako, “balea”; esate baterako, “marinel”, esate baterako, “masta”; esate baterako, “sirena”. Badirudi kode internazional bat egon zela hasiera-hasieratik itsasorantz ematen zuten herrialde guztien artean. Izan ere, itsasoak ez gaitu aldentzen, elkartu egiten gaitu.

Kirmenek, liburuko sarreran dio, bila ibiltzea definitzen duela arrantzalearen izaera. Eta eransten du bizitza bera ere horretan doakigula, bila, zeren bila oso ondo ez badakigu ere. Kirmen Uribe bila ibili da, eta itsas gesalaren usain bizia duen liburu eder bat osatu du, itsas giroko kantuei eta poemei bere talaia poetikotik begiratuz.

Liburuak Mikel Valverderen marrazki ederrekin dator. Mikel Valverde ere portuz portu ibili da bila, eta itsas ukituaren malenkonia aurkitu du batzuetan, bizitasuna besteetan, edertasuna beti… Liburu bera halakoxea da, ederra!

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak