« Jonas Poisson | Orhiko mendirantz urratsez urrats »
Mirande eta kristautasuna / Joxe Azurmendi / GAK, 1978
Mirande eta kristautasuna Mikel Antza / Susa, 1986-04
Saiakera edo saiogintza krisian dagoela, errentagarritasun eza dela eta… (horretan antzerkia eta poesiaren ahaide), garai batean dexente eta modu onean landutako literatur mota genuen. Horren lekuko gisa Azurmendiren hau genuke. Idazle honen beste lan batzuk izan zuten oihartzunik ez du izan saio interesgarri honek (agian argitara eman zen garaian Mirande berreskuratu gabe genuelako…).
Oraindik ere ez dugu behar den moduan berreskuratu, hitzez eta pitzez ez bada, insignia gisa, eta lagunekin dotore gelditzeko ez bada. Horregatik (eta oraintsu irakurri dudalako) iruditu zait interesgarri Azurmendiren lan hau berreskuratzea.
Azurmendik kristautasuna hartu zuen aitzaki gisa Mirande den hezur zurrun horri kosk egiteko orduan. Aitzaki gisa diot, zeren eta argi agertzen baita horixe izan zela; hastapenean eta amaieran egiten dizkio egileak erreferentziak gai horri, baina tartean, gaiak ihes egiten dio eta zabalkiago aztertzen ere. Miranderen inguruan sortutako mamuak desmitifikatzeari ekiten dio, horretarako bere idazlanak kontraste gisa hartuz. Mirandegan biltzen ziren kontradikzioak azaltzen ditu, askotan eztabaidagarri diren hipotesi edo aterabideak agertuz. Baina, agian horrexegatik da interesgarri lan hau, norbere buruari galderak egitera behartzen duelako, eta zalantza piloa planteatzen duelako.
Hain modu kaskarrean modan jarri zaigun Miranderen lan zabal baten esperoan (Arestiren kasuan bezala Lan guztiak argitaratzearen zain gaude), Azurmendiren hau, nik ezagutzen ditudanen artean, egin den lan zuzenena iruditzen zait, desmitifikatzaile eta kilikagarri.
Mirande, bere produkzio ez oso oparoa eta guzti, harrobi aberatsa dugu, biografia baten zain dagoena (ez biografia nobelatua mesedez!) eta esan bezala bere lan guztien argitalpen ez-dispertso baten zain dagoena beste hizkuntzetan idatzitakoak barne).
Ez zaizu izango oso erraza liburu hau topatzea, eta agian horrexegatik ez legoke gaizki berrargitalpen bat egitea. Hori bai, bibliografia bat erantsiz eta liburuan zehar erabili diren iturrien argibideak emanez, hori baita Azurmendiren lanak duen errurik nagusiena: gaiaren antolaketa.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez