« Egiaren egarriz | Espaloian dago munduaren xilkoa »
Menditik mundura / Xabier Amuriza / Egileak, 1977
Menditik mundura Edorta Jimenez / Susa, 1989-06
Oraindik ere liburudendako apalategian aurkitzen dira “Menditik mundura” liburu ezin interesgarriago honen aleren batzuk. Gartzelatik irten berria zelarik argitaratu zuen egileak berak, arrakastaz eskas ibiltzeko izan bazen ere. Izen berarekin kaleratu zen diskoak, berriz, liburuak berak baino eragin handiago izan zuen niregan. Indartsu ikusten nuen nik Amuriza. Urteak igarotakoan, urak mendiartean legez, bidea egin du Xabierrek. Haize berria ekarri zigun Etxanokoak, egunen batetan hamaika zigiluz zinatu beharko denez.
Ekarri ere, kartzelatik ekarri zigun haize berri hori Xabierrek, nahiz eta hango barruko giroa kirastua izan. Zamorako Cárcel Concordaratoria izeneko madarikatuan izan zuten preso gure bertsolaria urte luzeetan, beste zenbaitekin batera —liburuko bertsoetan utzi ditu guztien izenak idatzita—. Barruan zegoela, etzunda egon beharrean eta politikan ere astindutxoren bat jotzen zuten bitartean, ikertzeari eta idazteari ekin zion lehenago ere “Gogor” diskoan bere ahots eta luma ederren lekukotasuna utzi zigunak. Eskerrak eman beharko dio Hizkuntzak aurrizki eta atzizkiez egin zituen lanengatik. Guk geuk, moldatu zituen bertsoengatik ematen dizkiogu zorionak. Horiexetan dago idatzita, “gartzelan erneko da Euskadi berria”.
Bertsook idatzi zituenak laster jantziko zuen lehengoz bertsolari lehiakideen arteko hoberenari zegokion txapela. Orduantxe hasi ei zen apur bat saltzen liburua. Hala ere, ez beza inork pentsa halako bertsoak baino besterik ez dagoela liburuan. Bada olerki hutsak direnak ere. Nik neuk gogoan ditut “Oxigeno ahalguztiduna” —materialista filosofikoaren aitorpen indartsu eta zuzena— edo “Lehen matxinada” —umorea darion politika-alegia—. Besterik ere bada, jakina. Hobe zenuke, alabaina, zuk zeuk aurkitzea, banan-banan, liburua irakurri ahala. Azkenean, baietz kantatzeko gogoak ere kili-kili egin? Partitura eta guzti datoz bertsoak.
Oharra. Aipatzekoa da, baita, “Hil ala bizi” izeneko elebarria ere idatzi eta argitaratu zuela Xabier Amurizak kartzelako sasoian, Larrun ezizenaz. Nik neuk irakurri ez dudanez, bada, ezin esan ezer horren gainean, ez bait “eika” ihardun gura. Berrikiago Elkar-ek berrargitaratu du liburua. Bihoa oharra Amurizaren gorazarrez, apaltasunez.
Detaile xume bat
Adania Shibli
Jon Jimenez
Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
Amaia Alvarez Uria
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Jon Jimenez
Uztapide eta Xalbador
Pako Aristi
Mikel Asurmendi
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
Jon Jimenez
Monogamoak
Iñigo Astiz
Paloma Rodriguez-Miñambres
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez