susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Egiaren egarriz | Espaloian dago munduaren xilkoa »

Ni ez naiz hemengoa / Joseba Sarrionandia / Pamiela, 1985

Ni ez naiz hemengoa Edorta Jimenez / Susa, 1989-06

Droga gogorrekin zaletuta dagoenak ez du “gogokoena eta gainerakoak” bereizketa egiten “daukadana eta ez daukadana” ezberdintzen baino. Badirudi literaturaren bizioa dugunok ere antzera egiten duguna, olerkariak, nobelagileak, kazetariak ala zer besterik ote garen zehazten burua nekatu gabe, idatzi egiten baitugu, besterik gabe. Ardura duena idaztea bera baita. Hala bada —eta halaxe dela ematen du— ez da harritzekoa Joseba Sarrionandia, hasieran poeta, gero narratzailea eta azkenean entsegugile bihurtzea. Ez gaitu inondik inora ere miraritzen.

“Ni ez naiz hemengoa” bilduma osatzen duten saiotxoak laburrak dira, behinola Argia astekarian argitaratu izaten zituenen antzekoak. Nik neuk, literaturgintzaren inguruan, eta literatur ihardueraren eraginez, holaxe sortuta ikusten ditut saiook, hots, literaturaren zerbitzupean. Horretara, koloreen gainean hitz egiten badigu Sarrionandiak, arazo hori, inoizkoren baten, izkribatzean bertan agertu zaiolako egingo digu hitz, erudizio frogak ematearren barik. Bere burua argitu guran dabilen azterlariak bidean egindako idaztoharrak dirakete hemengoak, bada.

Arestian esandakoak esanda, bada beste ikuspunturik ere kontutan izan beharrekoa “Ni ez naiz hemengoa” liburuari dagokionean. Hurrengoa da. Errenazimenduko gizakiak, edota aintzinate klasikokoak, errealitateko alor edo adar ezberdinetan aditua izateko era izaten zuela, itxuraz. Gaur egungo idazlea, berriz, eta “munduak” sortu eta osatu behar dituen “jainkoa” den heinean, Errenazimenduko orojakilea izatera kondenaturik bide dago, sekula ere izaten lortu barik aitzitik, ikaragarri biderkatu, sakonagotu eta korapilatu baitira jakintzaren adarrak. Jakingura asegaitzak, gaixoa ere beharbada, horrexek eragiten du idazlea paperez paper erratzera. Amaierarik ez duen bidaia da hori baina, baita behin hasiz gero uzterik ez dagoena ere. Tragedia hau bilakatzen den bitartean —gosez eta goseak hildakoena tragedia larriagoa da, nonbait—, atsegin gaitezen liburua osatzen ehunen bat lantxoekin. Arrengura eta melankolia ezabatu alde.