« Egiaren egarriz | Espaloian dago munduaren xilkoa »

'R' arrazarena / Mark Twain / Susa, 1989

R arrazarena Edorta Jimenez / Susa, 1989-06

Ez ziguten porro makala sartu, ez, Mark Twain hau gazteentzako “mentura” liburuak egiten zituen idazlea izan zela sinestarazi gura izan digutenek. Urteetan egon gara iritzi horren zuzentasunaz sinestuta. Azkenean, eta Egin-en bertan besteren batek ere aipatua izan ondoren, berton dago Twain “politikoa”, hitz horren ordekotzat beste asko ere erabil daitezkeelarik, halaxe gura izanez gero: kritikoa, antirrazista, zirikatzailea… Mark Twain-ek ironia ere arrakastaz landu zuela, aspaldi jakin nuen, literatura gorabeheretan “aditua” zen irakasle hari esker. Irakurri, horregatio, ez dut orain arte egin, Mitxel Sarasketak egoki itzuli duen bertsioan irakurri ere. Mark Twain-en artikuloon ezaugarri nagusiak dira, besteak beste, egunkarietan argitaratuak izateak —laburrak, beraz—, zorrotzak, gupidagabeak, arraza zuriaren nagusigoa “Jainkoarengandik zuzenean” etorritako dohaina delakoaren aurkakoak (Francisco Franco, por la gracia de Dios?) eta misiolarien egurtzaileak ere. Itxaron dezagun falta diren beste “R” biak ere —Religioa eta Reboluzioa— itzulita eta argitaraturik ikustea.

Itzulpena aipatu dudanez, diodan, bada, apur bat gogortxu egin zaidala zenbaitetan, horrela zergatik izan den zehatz ez dakidala. Itzultzaileak, Sarasketak, ez du bere lehen lana hau eta ez dut azkena izango denik ere uste.