« Euskal karma | Ipuinak »
Euskal karma / Jon Alonso / Susa, 2001
Kanonaren bila Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-12-22
Literaturan entomologoen modura dabiltzanei kosta egingo zaie Jon Alonsoren hau kokatzen, ez baita sailkatzen erraza. Eleberria delakoan nago, baina ezin fida, saiakeratik ere askotxo baitu. Azaleko marrazkiari erreparatuta, gainera, pentsa daiteke zientzia-fikziozko lan bat dugula, izan ere martetarrak, zientzia arloan irudikatzen ez baditugu, fikziozkoan irudikatu behar derrigor. Abiapuntua, gutxienik, kurioso samarra dugu: martetar bat jaisten da Euskal Herri gurera, eta frantziskotar bat jartzen du lanean, euskal literaturaren kanona egin dezan. Martetarrak Arantzazuko frantziskotarra lan horretarako aukeratzea ez da, berez, harritzekoa, jakinik frantziskotarrek zenbat lan egin duten euskararen alde, eta euskararen aldean, biak ez baitira beti bat izaten, eta eskuarki kontrajarrita ere ikusi ditugu. Frantziskotarra Kolko Mitxoleta (ironia ezta?), euskal ikerlaririk ospetsuenaren bila abiatuko da, hura Amazoniako tokiren batean baitago gordeta.
Eta abentura bat baino gehiago bizi izango ditu frantziskotarrak, bere kanona, edo kanonizazioa, lortu aurretik. Ironiaz dago idatzita, hala uste dut behintzat. Kolko Mitxoleta, Bribon Parasola hitzek helburua halakoxea dela pentsatzera bultzatzen naute, nahiz aitortu behar dudan izen-abizenekin egindako joko “sinpatiko”ak ez ditudala gehiegi maite.
Eta pasarte batzuk funts gabekoak iruditu bazaizkit ere, aitortu behar dut idazketaren arintasunak, eta zenbatetan graziak, harrapatu egin nauela, bukatzeraino. Pasarte batzuk funts gabekoak direla esan dudanean nahasi samarrak direla esan nahi nuen, kriptikoegiak, nik bezala giza jendearen zintzotasunean eta inozotasunean eta tasun guztietan sinesten duen batentzat. Baina ezin esan testu neutro eta aseptikoa denik. Kanona behar dugula uste dutenek ezustekoa hartuko dute liburua irakurrita, literatura unibertsala maite dutenak gozatuko dira Jon Alonsok Borges eta abar hartuta egiten duen parodia ikusita. Azkenik, erantsi behar, ez dakidala nor den martetarra. Nor izan daiteke Jo Juaaaaaaaaaaaarrrggggsssfff? Jainkoa?
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña