« Euskal karma | Ipuinak »
Euskal karma / Jon Alonso / Susa, 2001
Kanonaren bila Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-12-22
Literaturan entomologoen modura dabiltzanei kosta egingo zaie Jon Alonsoren hau kokatzen, ez baita sailkatzen erraza. Eleberria delakoan nago, baina ezin fida, saiakeratik ere askotxo baitu. Azaleko marrazkiari erreparatuta, gainera, pentsa daiteke zientzia-fikziozko lan bat dugula, izan ere martetarrak, zientzia arloan irudikatzen ez baditugu, fikziozkoan irudikatu behar derrigor. Abiapuntua, gutxienik, kurioso samarra dugu: martetar bat jaisten da Euskal Herri gurera, eta frantziskotar bat jartzen du lanean, euskal literaturaren kanona egin dezan. Martetarrak Arantzazuko frantziskotarra lan horretarako aukeratzea ez da, berez, harritzekoa, jakinik frantziskotarrek zenbat lan egin duten euskararen alde, eta euskararen aldean, biak ez baitira beti bat izaten, eta eskuarki kontrajarrita ere ikusi ditugu. Frantziskotarra Kolko Mitxoleta (ironia ezta?), euskal ikerlaririk ospetsuenaren bila abiatuko da, hura Amazoniako tokiren batean baitago gordeta.
Eta abentura bat baino gehiago bizi izango ditu frantziskotarrak, bere kanona, edo kanonizazioa, lortu aurretik. Ironiaz dago idatzita, hala uste dut behintzat. Kolko Mitxoleta, Bribon Parasola hitzek helburua halakoxea dela pentsatzera bultzatzen naute, nahiz aitortu behar dudan izen-abizenekin egindako joko “sinpatiko”ak ez ditudala gehiegi maite.
Eta pasarte batzuk funts gabekoak iruditu bazaizkit ere, aitortu behar dut idazketaren arintasunak, eta zenbatetan graziak, harrapatu egin nauela, bukatzeraino. Pasarte batzuk funts gabekoak direla esan dudanean nahasi samarrak direla esan nahi nuen, kriptikoegiak, nik bezala giza jendearen zintzotasunean eta inozotasunean eta tasun guztietan sinesten duen batentzat. Baina ezin esan testu neutro eta aseptikoa denik. Kanona behar dugula uste dutenek ezustekoa hartuko dute liburua irakurrita, literatura unibertsala maite dutenak gozatuko dira Jon Alonsok Borges eta abar hartuta egiten duen parodia ikusita. Azkenik, erantsi behar, ez dakidala nor den martetarra. Nor izan daiteke Jo Juaaaaaaaaaaaarrrggggsssfff? Jainkoa?
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez