kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Imentzioaren pergamuak / Juan Ramon Madariaga / BBK, 1989

Belauntziaren bidaia-hasiera Amaia Iturbide / Hegats, 1990-10

Rafael Argullol-ek El Héroe y el único: el espíritu trágico del Romanticismo liburu interesgarrian honako ideia hau aurkezen du: “Uno de los errores más vulgares, pero, más comunes, es decir “romántico” y pensar “pasado”, cuando en realidad el movimiento romántico es una contundente diagnosis de futuro. En la insuperable combinación de desencanto y energía, de destrucción y de innovación, de patetismo y heroicidad, en la profunda percepción de lo limitado de la condición humana y el imposible titanismo hacia lo infinito, se puede reconocer que el movimiento romántico es la auténtica raíz de todo el pensamiento trágico moderno.”

Erromantizismoa gizakiari dagokion izateko era bat denez, etengabe eraberritzen da; ez da harritzekoa, beraz, erromantizismo mota anitz egotea. Juan Ramon Madariagak, bere hitzak musikaz jantzita ikusteak erabat poztuko bait luke, idatzitako Imentzioaren pergamuak-en erditsuan (1988.an Bizkaiko Foru Aldundiaren olerki saileko literatur saria eskuratu zuen liburu honekin) “J. Sarrionaindiaren epigrama baten bariazioa” izenburuko poema dago, “belauntzi” hitzarekin ezkonduta. Esandakoa lematzat harturik eta aurrekoarekin bat eginik, poeta gazte honen erromantizismoa, tradizionala ez delako ondoriora ailegatuko nintzateke, ez bait da gainezkako pasioan onarritzen, gehiegizko edo alferreko negarretan, baizik eta XXgarren mende amaierari dagokion erromantizismoan: erromantizismo neurtua, etorkizunean proiekzioa daukana, puntu argitsuek duten energiakoa.

Juan Ramon Madariagaren beste ezaugarri bat lexikoapen ardura da: idazleak hitzak asmatzen ditu, hitz herrikoi-preziosistak biltzen saiatzen da, bizkaiera eta zuberoera, gure geografiaren bi herrialde urrunak bezain antzekotsuen mintzairak maite dituela (honetan ere erromantikoa) eta klasikoengandik, hala nola, Etxepare eta Leizarragarengandik ikasi beharra ikusten duela nabari da.

Askotan esana da, euskaraz poesia ona eta asko idazten dela tradizio oparoa izan duelako eta hori egia da, baina egia da, baita ere, egina dagoenaren gainean bide berriak urratzea ez dela horren erreza. Eta poesia zerbait bizia bada, aldatu egin behar da eta hau lortzeko modu bat, zalantzarik gabe, poesiaren iturrira itzultzea da, hitzetara.

Nire irudiko poema batzuk gazteegiak izan arren, hasiera disdiratsu bati bide oparo batek itxaroten diola esan ahal dugu obra honen aurrean.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak