« Hamaseigarrenean aidanez eta Mario Ricciren heriotzaz | Bigarren aktua »
Antzerkia / Esteban Urkiaga, Lauaxeta / Euskal Editoreen Elkartea, 1990
Poeta guztiak ez baitira antzerkigile Sinatu gabea / Argia, 1990-11-04
Lauaxetaren poesigintza ezagunago baldin bada irakurria baino, haren antzerkia ez da ezaguna, are gutxiago irakurria. Lauaxetaren antzerkigintza bi lanek osatzen dute, nahiz Jon Kortazarrek prestatu duen liburu honetan lau agertzen diren; bi itzulpenak baitira. Bere berea den lehendabizikoak “Asarre aldia” darama izena. Gai aldetik nola egituragatik nahikoa topikoa dirudi; horko alarguna alargun topikoa da, eta alargunari senarra zuenak zor zion dirua kobratzera datorrena aspaldiko burlazko komedietako topikoa ere bada. Azkenean, topikoak topikoari jarraiki hartzekoduna alargunaz da maitemintzen, eskena inozo eta naif kutsuko batean.
Bigarrenak “Epaiya” du izena. Fartsa moduan antolatuta, entretenimendu gisa onartu behar da, ez baitago epai horretan beste helbururik, ondo pasatzea eta emakumeen kondizioari buruz ironizatzea baino.
Interesgarriagoa iruditu zait bi itzulpenen arteko lehena, “Balbia” izenekoa, Maurice Maeterlinckek bere garaian idatzi zuena. Idazle belgiar, katoliko eta sinbolista honek eragin zuzena izan zuen Lauaxetaren poesigintzan, eta poesiaren historiari errespetu pittin bat zor baldin badiogu, mende honetako poetarik onenetakoa dela esan daiteke. Beti esan izan ohi da poetek hobeto erakusten dutela beren lana antzerkiaren bidez beste prosa klase baten bidez baino, eta idazle belgiarraren kasuan bere sinbolismoa eta heriotzarekiko gogoeta eta irudipenak argiro erakutsiak baldin badira, ezin dezakegu esan gauza bera Lauaxetari buruz, nahiz bien kasuak konparagarriak ez ziren. Lauaxetak bazuen, asmo didaktiko bat, antzerki-lanak idatzi zituenean. Eta are gehiago, liburu hau osatzen duen laugarren lana itzuli zuenean. “Iru gudari” izenekoa, Imanol Sotarena, aberriari eskaintzen zaion kantu bat baita, abertzalea izatea zer den euskal jendeari azaltzeko eginda, horrek dakartzan ondorio guztiekin.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña