« Hamaseigarrenean aidanez eta Mario Ricciren heriotzaz | Bigarren aktua »
Antzerkia / Esteban Urkiaga, Lauaxeta / Euskal Editoreen Elkartea, 1990
Poeta guztiak ez baitira antzerkigile Sinatu gabea / Argia, 1990-11-04
Lauaxetaren poesigintza ezagunago baldin bada irakurria baino, haren antzerkia ez da ezaguna, are gutxiago irakurria. Lauaxetaren antzerkigintza bi lanek osatzen dute, nahiz Jon Kortazarrek prestatu duen liburu honetan lau agertzen diren; bi itzulpenak baitira. Bere berea den lehendabizikoak “Asarre aldia” darama izena. Gai aldetik nola egituragatik nahikoa topikoa dirudi; horko alarguna alargun topikoa da, eta alargunari senarra zuenak zor zion dirua kobratzera datorrena aspaldiko burlazko komedietako topikoa ere bada. Azkenean, topikoak topikoari jarraiki hartzekoduna alargunaz da maitemintzen, eskena inozo eta naif kutsuko batean.
Bigarrenak “Epaiya” du izena. Fartsa moduan antolatuta, entretenimendu gisa onartu behar da, ez baitago epai horretan beste helbururik, ondo pasatzea eta emakumeen kondizioari buruz ironizatzea baino.
Interesgarriagoa iruditu zait bi itzulpenen arteko lehena, “Balbia” izenekoa, Maurice Maeterlinckek bere garaian idatzi zuena. Idazle belgiar, katoliko eta sinbolista honek eragin zuzena izan zuen Lauaxetaren poesigintzan, eta poesiaren historiari errespetu pittin bat zor baldin badiogu, mende honetako poetarik onenetakoa dela esan daiteke. Beti esan izan ohi da poetek hobeto erakusten dutela beren lana antzerkiaren bidez beste prosa klase baten bidez baino, eta idazle belgiarraren kasuan bere sinbolismoa eta heriotzarekiko gogoeta eta irudipenak argiro erakutsiak baldin badira, ezin dezakegu esan gauza bera Lauaxetari buruz, nahiz bien kasuak konparagarriak ez ziren. Lauaxetak bazuen, asmo didaktiko bat, antzerki-lanak idatzi zituenean. Eta are gehiago, liburu hau osatzen duen laugarren lana itzuli zuenean. “Iru gudari” izenekoa, Imanol Sotarena, aberriari eskaintzen zaion kantu bat baita, abertzalea izatea zer den euskal jendeari azaltzeko eginda, horrek dakartzan ondorio guztiekin.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera