kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Joan zaretenean / Jokin Muñoz / Alberdania, 1997

Aitaren etxeko atarian Aingeru Epaltza / Nabarra, 2001-12

Madrilgo bere etxean dago Alvaro, telebistan eskaintzen ari zaizkion irudi lazgarriei begira: lehergailu batek eztanda egin eta sarraskia eragin du bere bizilekutik hurbil. Gau horretan berean, bisita izanen du: nor eta Mikel, bere haur eta gaztetako lagun mina, aspaldi handitik ikusi gabea. Etxeko atalasean agertu orduko, Alvarok badaki Mikel dela arratsalde horretan berean barrenak irauli dizkion ekintzaren egilea. Hala ere, ostatu eta aterpe emanen dio etorri berriari. Erabaki horrek denbora eta adiskide joanei irekiko dizkie ateak Alvaroren gogoan, hamabi urtez denak ahanztera saiatu ondotik.

Iraganarekiko kontu-garbitze bat da, oroz gain, Jokin Muñoz castejondarraren “Joan zaretenean” nobela bikaina. Protagonistaren iraganarekikoa, eta belaunaldi batekikoa ere bai, horrela mintzatzea zilegi bada. Liburuko pertsonaiak beren izen-deiturekin agertuta ere, nobelaren multzo-izaera da irakurleari nabarmen gelditzen zaion lehenbiziko ezaugarrietarik; narratzailea bera nika eta guka dabil balantzaka, patu pertsonala eta kolektiboa bereizi nahirik eta —maiz— ezinik.

Gutarteko zenbait girotan “heroikotzat” hartzen diren urteei Muñozek ez die begirada samurrik eskaintzen. Ideal batzuen zerbitzuan egindako ahalegina alfer lana zaio Alvarori: “Denbora —bizitza— galdu izanaren damuak eraso egiten dit atzera berriz, eta gogora etortzen zaizkit, etsipenez, orainari heldu gabe biharra eraikitzen galdu ditugun ordu guztiak”, dio pasarte batean. Halako leku batean eta halako garai batean sortu izana ez da benedikazioa, madarikazioa baizik, euskaldunaren adur tristea: “Aitaren Etxeari lotuta geratzen gara kate sendo batez, ihes egin ezinean. Badakizu? Katea ez da eten, esaten da gurean, zaharren baloreek gazteen artean iraupen ziurra dutenean, eta horrela, kate horren girgilua lepo buelta jarrita, iraunarazten digute arbasoen etxeko atarian, zelatari”.

Guztia, politikoki ez zuzenegia euskal irakurle estandarrarendako. Bistan dena, inork ez du famatu lan hau, larruz eta barruz ederra eta alde guztietatik gomendagarria izan arren. Hemen, hedabideen erakusleihora maiz agertzen dena bakarrik alden daiteke saldotik, ordain garestiegia pagatu gabe.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak