susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Kontaerari eutsiz | K. jaunaren bilaketa »

Bekatuaren itzala / Xabier Mendiguren Elizegi / Elkar, 1995

Desira izoztuak Aingeru Epaltza / Nabarra, 2001-11

Euskaraz idatzi den liburu erotikoenetariko baten protagonista ez da galai bat ongi hornitua, ezta glamurrez beteriko emakume katxarro bat ere, han eta hemen posturarik berezienetan joka. Bekatuaren itzala guztiz liburu erotikoa da, baina ekintza erotikorik ez du abantzu. Erotismoa ez da-eta soilik gorputzaren ekintza; ez da-eta larru kontu bat bakarrik. Buruak, sentimenek eta zentzumen guztiek badute beren egitekoa, denen oinarrian baitago desira erraten dugun zer definigaitz hori. Hain justu ere, desiraren gaineko liburua dugu, oroz gain, Bekatuaren itzala.

Eleberriaren protagonista apez bat da. Herri txiki bateko erretoretzaren ardura hartu berria du, eta destino ilun horretatik lanbide bereko lagun bati idazten dizkion gutunen inguruan ardazten da kontakizuna. Izan ere, bizimodu lasai, betiberdin eta are aspergarria bertze izatekorik ez dirudiena, kordokaturik utziko du erretore berriaren seroraren alabaren agerpenak. Nerabeari nahita nahiz oharkabean darion sexualitateak, ezari-ezarian, obsesio baten moduan eginen du habia apezaren gogoan, erotzeko menean emateraino. Sinesmenaren eta haragiaren deiaren arteko korapiloan harrapatuta —tentaldian erori / ez erori—, grina menderatzeko barne borroka gero eta biziagoak, gero eta etsiagoak, egiten dio tira narrazioaren hariari.

Halako mamia duen idazlan batek dituen begi-bistako arriskuetatik ofizio handiko idazle bat baizik ez da onik ateratzen ahal. Xabier Mendiguren Elizegi beasaindarrak liburu honekin mugarri bat ezarri zuen, gure belaunaldiak kasik ahantzirik duen hizkuntza eredu batez baliaturik: apez eta apezkondo jendeak gerlaondoan ondu zuen euskal prosa mardula. Ez alferrik, Txomin Agirre Saria jasotako liburu hau Nikolas Ormaetxea Orixeri, Nemesio Etxanizi eta Salbatore Mitxelenari eskainia dago. Izen handi horien ekarriaz egileak moldatzen duen oreak egiten du nobela sinesgarri. Apez gizagaixo baten kalenturek mende berriko irakurle laikoarentzat izan litzaketen “irensgarritasun” aferak leuntzea, berriz, kontakizun guztiaren azpian dabilen ironia gaiztoaren lana da, Mendigurenen etxeko marka.