kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Jon Miranderen gutunak (1948 - 1972) / Jon Mirande / Susa, 1995

Idazle ez emankor baten fruitu emankorra Ritxi Lizartza / Argia, 1997-02-09

Euskal literaturan ugari dira lan gutxi (askotan bakarra) argitaratu eta ospe handia lortu duten idazleak. Frankotiradoreak. Lan horrek lortutako oihartzuna, ordea, idazle emankor askok bizitza osoan lortzen dutena baino handiagoa izan da. Jon Mirande zuberotarrak, lan bateko egilea ez bada ere, literatur mailan emankorregia ez izan arren, genioei gorderiko txoko horietako bat lortu du bere eleberri lahurra, ipuin bilduma, poesiak eta kazetari-lanei esker.

Bada, ordea, mirandezale gehienoi orain arte ukatu egin zaigun idazle honen informazio ugariena ematen duen sorkuntza lanik, bere gutunak, alegia, batez ere Txomin Peillen, Andima Ibinagabeitia eta Jon Etxaiderekin. Luxuzko edizioan aurkeztuak, informazio osagarri ugari ematen du ediziogileak: Mirandez argitaratu diren lan gehienak, bere liburuen edizioak, gutunen aurkibidea hartzailearen arabera sailkatuak…

Bere literatur lanak genio handi eta polemiko baten uzta utzi digu, baina gutunek, Mirandek horren gustuko zuen ohituraren —harremanak idatziz izatea, Peillenen berak aipatzen digun telefonoa erabiltzeko zailtasunak medio— ondorio zuzena, pertsona horren inguruko bizitza eta sentimenduak erakusten dizkigu, bere gordinkerian. Era berean, eskutitzen bidez, hainbat poema eta eginiko beste lanen aipamena ere egiten digu Mirandek.

Patri Urkizuk dioenez, 350 gutun bildu zituen arren, 275 baizik ez ditu hautatu. Erabakiarekin erahat ados ez nago, baina nahikoa informazio biltzen da Mirandek Euskal Herriaz eta inguruko gizarteaz bizi zuen maitasun eta gorroto harremana argi azaltzeko. Aukera ederra da irakurlearentzat, Mirandek gaztetik hasi eta ia hil arte eutsi zion ohitura horri esker, modu kronologikoan emana gainera. Froga bat egin liteke, herrien izena eta batez ere bere izena zein hizkuntzatan idazten duen begiratzea, une horretan bere herriarekiko sentimenduak eta harremanak nolakoak diren jakiteko. Pena bakarra, agian, alerik ez ematea eskuz idatzita izan zen moduan.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak