kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Xalbador pertsularia / Jose Mari Aranalde / Auspoa, 1996

Xalbadorren omenez Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-02-15

Jose Mari Aranalde Xalbadorzale dugu, betidanik gainera, eta ez du sekula ukatu. Komunikabideetan ageri den guztietan aipatu izan ditu Xalbadorri dion zorra, harengandik ikasitakoa, haren bertsoek emandako gozoa. Xalbadorren omenez idatzi du orain aipatzen ari garen liburua eta maitasunetik idatzita dagoela gaineratuko nuke. Biografiatzat har daiteke liburua, baina doinuari, estiloari oro har erreparatuz gero, biografia soil baino gehiago dela esango nuke nik. Jose Mari Aranalde oso inplikatzen da liburuan, bera da gidari, bere buruaz ere idazten du, bere sentipen eta kezkak plazaratzen ditu Xalbadorren izaera, bertsozaletasuna, bertsoak paratzeko zuen gaitasuna, hori guztia goraipatzeko. Ez da biografia hotz, objetibo, urrutitik idatzitakoa, gertutik, berotik, aurrez aurretik idatzia baino.

Kontu asko dakarzki Xalbadorrenak. Baina ez da kontu kontari aritze hori, nire iritziz, liburuaren baliorik handiena. Aranaldek ondo ezagutzen ditu Xalbadorren aurrera-atzerak, haren gora-beherak; batzuk lehendik ere “Odolaren mintzoa” liburu zoragarrian plazaratuak izan zirelako; besteak, berak berez ezagutu zituelako. Liburuko pasarteak direnean aintzakotzat hartutakoak, egileak orduan komentatu egingo ditu, bere testuinguruan kokatu, eta klasea ematen arituko balitz bezala, punta aterako dio irakurritakoari, irakasbideren bat isuriko zaio, denon jakingura asetzeko, geure bizitzaren aldi honetarako adierazgarri eta seinalagarritzat. Biografia morala da, adibidetsua eta esanguratsua. Ez hori bakarrik, ordea.

Aranaldek Xalbadorren bertsoak dakartza esaten duena indartzeko, eta bertsozale porrokatua denez, eta bertsolaritza gaietan jantzita dagoenez, gu baino jantziago esango nuke, interesgarriak egiten dira liburuan dauden aipamenak, iruzkinak eta bertso bat goitik behera eta behetik gora aztertzeko duen modua. Idazkera gozoa eta malgua du Aranaldek. Bera piska bat ezagututa, hitz egiten duen moduan idazten duela etorri zait burura. Galdera asko egiten ditu, erantzunak eman ere bai. Baian azkenik, liburua bere amaierara iristen denean, lehen baino gehigo dakigu Xalabador bertsolariari buruz, eta horixe da hasera-haseratik egilearen xedea. Maite duen pertsona baten alderdirik liluragarrienak jendaurrera azalarazi, irakurleak ikas dezan bertsolari handi bat izan zela, eta gizon aparta ere bai, gure Xalbador.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak