kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Xalbador pertsularia / Jose Mari Aranalde / Auspoa, 1996

Xalbadorren omenez Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-02-15

Jose Mari Aranalde Xalbadorzale dugu, betidanik gainera, eta ez du sekula ukatu. Komunikabideetan ageri den guztietan aipatu izan ditu Xalbadorri dion zorra, harengandik ikasitakoa, haren bertsoek emandako gozoa. Xalbadorren omenez idatzi du orain aipatzen ari garen liburua eta maitasunetik idatzita dagoela gaineratuko nuke. Biografiatzat har daiteke liburua, baina doinuari, estiloari oro har erreparatuz gero, biografia soil baino gehiago dela esango nuke nik. Jose Mari Aranalde oso inplikatzen da liburuan, bera da gidari, bere buruaz ere idazten du, bere sentipen eta kezkak plazaratzen ditu Xalbadorren izaera, bertsozaletasuna, bertsoak paratzeko zuen gaitasuna, hori guztia goraipatzeko. Ez da biografia hotz, objetibo, urrutitik idatzitakoa, gertutik, berotik, aurrez aurretik idatzia baino.

Kontu asko dakarzki Xalbadorrenak. Baina ez da kontu kontari aritze hori, nire iritziz, liburuaren baliorik handiena. Aranaldek ondo ezagutzen ditu Xalbadorren aurrera-atzerak, haren gora-beherak; batzuk lehendik ere “Odolaren mintzoa” liburu zoragarrian plazaratuak izan zirelako; besteak, berak berez ezagutu zituelako. Liburuko pasarteak direnean aintzakotzat hartutakoak, egileak orduan komentatu egingo ditu, bere testuinguruan kokatu, eta klasea ematen arituko balitz bezala, punta aterako dio irakurritakoari, irakasbideren bat isuriko zaio, denon jakingura asetzeko, geure bizitzaren aldi honetarako adierazgarri eta seinalagarritzat. Biografia morala da, adibidetsua eta esanguratsua. Ez hori bakarrik, ordea.

Aranaldek Xalbadorren bertsoak dakartza esaten duena indartzeko, eta bertsozale porrokatua denez, eta bertsolaritza gaietan jantzita dagoenez, gu baino jantziago esango nuke, interesgarriak egiten dira liburuan dauden aipamenak, iruzkinak eta bertso bat goitik behera eta behetik gora aztertzeko duen modua. Idazkera gozoa eta malgua du Aranaldek. Bera piska bat ezagututa, hitz egiten duen moduan idazten duela etorri zait burura. Galdera asko egiten ditu, erantzunak eman ere bai. Baian azkenik, liburua bere amaierara iristen denean, lehen baino gehigo dakigu Xalabador bertsolariari buruz, eta horixe da hasera-haseratik egilearen xedea. Maite duen pertsona baten alderdirik liluragarrienak jendaurrera azalarazi, irakurleak ikas dezan bertsolari handi bat izan zela, eta gizon aparta ere bai, gure Xalbador.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak