« Idazle ez emankor baten fruitu emankorra | Irakurketa merezi duen altxorra »
Xalbador pertsularia / Jose Mari Aranalde / Auspoa, 1996
Xalbadorren omenez Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-02-15
Jose Mari Aranalde Xalbadorzale dugu, betidanik gainera, eta ez du sekula ukatu. Komunikabideetan ageri den guztietan aipatu izan ditu Xalbadorri dion zorra, harengandik ikasitakoa, haren bertsoek emandako gozoa. Xalbadorren omenez idatzi du orain aipatzen ari garen liburua eta maitasunetik idatzita dagoela gaineratuko nuke. Biografiatzat har daiteke liburua, baina doinuari, estiloari oro har erreparatuz gero, biografia soil baino gehiago dela esango nuke nik. Jose Mari Aranalde oso inplikatzen da liburuan, bera da gidari, bere buruaz ere idazten du, bere sentipen eta kezkak plazaratzen ditu Xalbadorren izaera, bertsozaletasuna, bertsoak paratzeko zuen gaitasuna, hori guztia goraipatzeko. Ez da biografia hotz, objetibo, urrutitik idatzitakoa, gertutik, berotik, aurrez aurretik idatzia baino.
Kontu asko dakarzki Xalbadorrenak. Baina ez da kontu kontari aritze hori, nire iritziz, liburuaren baliorik handiena. Aranaldek ondo ezagutzen ditu Xalbadorren aurrera-atzerak, haren gora-beherak; batzuk lehendik ere “Odolaren mintzoa” liburu zoragarrian plazaratuak izan zirelako; besteak, berak berez ezagutu zituelako. Liburuko pasarteak direnean aintzakotzat hartutakoak, egileak orduan komentatu egingo ditu, bere testuinguruan kokatu, eta klasea ematen arituko balitz bezala, punta aterako dio irakurritakoari, irakasbideren bat isuriko zaio, denon jakingura asetzeko, geure bizitzaren aldi honetarako adierazgarri eta seinalagarritzat. Biografia morala da, adibidetsua eta esanguratsua. Ez hori bakarrik, ordea.
Aranaldek Xalbadorren bertsoak dakartza esaten duena indartzeko, eta bertsozale porrokatua denez, eta bertsolaritza gaietan jantzita dagoenez, gu baino jantziago esango nuke, interesgarriak egiten dira liburuan dauden aipamenak, iruzkinak eta bertso bat goitik behera eta behetik gora aztertzeko duen modua. Idazkera gozoa eta malgua du Aranaldek. Bera piska bat ezagututa, hitz egiten duen moduan idazten duela etorri zait burura. Galdera asko egiten ditu, erantzunak eman ere bai. Baian azkenik, liburua bere amaierara iristen denean, lehen baino gehigo dakigu Xalabador bertsolariari buruz, eta horixe da hasera-haseratik egilearen xedea. Maite duen pertsona baten alderdirik liluragarrienak jendaurrera azalarazi, irakurleak ikas dezan bertsolari handi bat izan zela, eta gizon aparta ere bai, gure Xalbador.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi